Vanaf 2025 voert een aantal gemeenten zero-emissiezones in. Voor de invoering geldt een overgangsregeling. In deze zones zal dan vanaf een vooraf bepaald moment een dieselvoertuig niet meer toegestaan zijn. Dit geldt in principe voor alle voertuigen. Maar hierop zijn ontheffingen mogelijk. Bijzondere voertuigen zijn voertuigen die vrijgesteld worden van de geslotenverklaring van de zero-emissiezones of die voor een ontheffing in aanmerking komen.
In de Uitvoeringsagenda Zero-Emissie Stadslogistiek (UAZES) is afgesproken dat de aantallen bijzondere voertuigen voor transport en de ontwikkeling daarvan in 2022 in kaart gebracht worden. Panteia heeft een rapport opgesteld met een overzicht per type voertuig en met de zero-emissie alternatieven in verschillende vormen en de verwachte ontwikkelingen tot 2030. Lees de volledige rapportage hier.
Het gaat om bijna 12.000 bijzondere vrachtwagens zoals brandweerwagens, betonmolens en rioolzuigers, gepantserde voertuigen en mobiele kranen. Daarnaast zijn er zo’n 8.000 vrachtwagens voor exceptioneel vervoer en kermisvervoer in Nederland.
Bij een bijzonder voertuig gaat het in veel gevallen om een standaard chassis voertuig met een bijzondere opbouw. De bijzondere opbouw maakt het mogelijk het voertuig in te zetten voor gespecialiseerde werkzaamheden zoals het vegen van straten, reinigen van het riool, het verhuizen van de inboedel of het heffen van zware goederen. De gespecialiseerde werkzaamheden kunnen aanleiding geven tot een afwijkende inzet van voertuigen. Bijvoorbeeld dat de voertuigen zwaarder zijn dan gemiddeld of een lager jaarkilometrage kennen. In zulke situaties geldt vaak een afwijkend vervangingspatroon.
Een zero-emissie bijzonder voertuig is daarmee een maatwerk oplossing die tot stand komt in een nauwe samenwerking tussen voertuigleverancier, ombouwer en uiteindelijke eigenaar.
Op dit moment rijden er nog nauwelijks zero-emissie voertuigen rond voor de verschillende typen bijzondere vrachtvoertuigen. De vraag is of in 2030 voldoende zero-emissie alternatieven beschikbaar zijn. Het tempo van de ingroei van zero-emissie bijzondere voertuigen is mede afhankelijk van het eigen gewicht van de voertuigen, het aantal actieve voertuigen, de levensduur van die voertuigen en of het (standaard) chassis aan bijzondere specificaties moet voldoen. Daarbij komt dat de zero-emissie uitvoering tegenover een dieseluitvoering een ongunstige total cost of ownership heeft. Hierdoor is zero-emissie bij bijzondere voertuigen nog niet aantrekkelijk. Dit zal dan gevolgen hebben voor het ontheffingenbeleid (landelijk en lokaal).
Bron: OpwegnaarZES