Lastige dossiers als de aanpak van drugskartels, racende bezorgscooters, Airbnb-verhuur, hinder van verbouwingen en overlast van deelscooters slepen vaak jaren voort voor ze op de politieke agenda staan.
Nieuwe problemen komen steeds weer op andere plekken in de stad boven. Steevast is stap één alle signalen negeren of bagatelliseren. Daarna komt de fase van steeds een beetje meer gedogen tot het water iedereen aan de lippen staat en burgers moord en brand roepen.
Ambtelijke molens
Het maken van nieuwe regels en verordeningen in gemeenten gaat te langzaam. Ambtelijke molens malen langzaam. Er zijn vele raadsvergaderingen, conceptvoorstellen, zienswijzen, uitvoeringsprogramma’s en bureaucratische stappen nodig om een juridisch dicht getimmerde aanpak te realiseren.
Gedegen strategisch beleid voor de lange termijn vergt tijd. Dat duurt veel te lang. Het is een ongelijke strijd met een onberekenbare vijand. In het leger noemen ze dat een asymmetrisch conflict. Dat vergt een andere aanpak.
Asymmetrisch denken
Een asymmetrisch conflict win je niet met de bekende nette symmetrische maatregelen. Niet in het bedrijfsleven, ook niet bij de overheid. Dan is die onberekenbare vijand je steeds net te snel af. Er is veel te leren van militaire leiders die wereldwijd tegenover terreurorganisaties staan. Het succes van militaire operaties wordt bepaald door de wijze waarop het leger weet te anticiperen op acties van de bij het conflict betrokken partijen. Optreden bij asymmetrische conflicten kent onzekerheid en onvoorspelbaarheid. Je moet snel en effectief met meerdere interventies tegelijk reageren om effect te bereiken.
Interventies gericht op het ontkrachten van de vijand, maar ook op de ontwikkeling van de kracht van de lokale bevolking. Dit allemaal binnen reactietijden van uren tot enkele dagen. Dat is nog eens andere koek dan de maanden- of jarenlange ambtelijke procedures.
Asymmetrische problemen komen ineens uit onverdachte hoek op de radar. Nieuwe drugs, de Felychallenge en de bezorgscooters? Je kunt je er nauwelijks op voorbereiden. Snel herkennen, snel een positie bepalen, snel beslissen en snel acteren is het antwoord bij asymmetrie.
Organisaties die deze besluitvormingscirkel sneller, en frequenter, doorlopen behouden hun voorsprong op de vijand.
Leren van het leger
Het is tijd voor een paar stevige lessen over militair leiderschap aan de Nederlandse Defensie Academie.
Gemeentelijke beleidsmakers kunnen bij het leger veel leren over omgaan met vijanden uit onverwachte hoek en over de noodzaak om snel, en met effect, te interveniëren. Amsterdam heeft, naast gedegen strategische beleidsprocessen voor de lange termijn, A-teams nodig voor snel tactisch beleid om problemen uit onverdachte hoek doelgericht aan te pakken.
Walther Ploos van Amstel.
Foto: Defensie