Het Amsterdam Afval Energie Bedrijf (AEB) gaat huisvuil uit Rome verbranden. Intuïtief lijkt dit extra vervuiling op te leveren, maar dat is niet noodzakelijk waar stelt ABNamro.
Milieuwinst?
Italië en het AEB presenteren de verwerking van het Romeinse afval als milieuwinst. Maar, echte milieuwinst wordt pas geboekt wanneer voldoende capaciteit beschikbaar is om plastic uit het afval te scheiden en dit plastic te recyclen. Dit gebeurt nu niet, omdat de scheidingsinstallatie van het AEB al vol zit, stelt ABNamro.
Vanaf begin april wordt wekelijks 900 tot 1800 ton huisvuil uit Rome verbrand door het AEB. Dit levert milieuwinst op omdat het transport en verbranden van afval in Amsterdam minder vervuilend is dan storten in Rome, zo blijkt uit een onderzoek van CE Delft (dat vreemd genoeg niet naar stikstof heeft gekeken). De milieuwinst is echter afhankelijk van de samenstelling van het afval en dreigt om te slaan in milieuschade als het afval te veel plastic bevat.
Plastic scheiden in Rome
De totale uitstoot van verbranding van Italiaans afval kan met ruim twee derde gereduceerd worden wanneer plastic uit het afval wordt gescheiden en aangeboden voor recycling. Maar, dat kan het AEB nu dus niet en het kan ook niet in Rome.
Een scheidingsinstallatie haalt minimaal 70 procent van het plastic uit afval. In de 900 ton afval dat wekelijks uit Rome komt zit volgens CE Delft 117 ton plastic. Een scheidingsinstallatie kan hier 82 ton plastic leveren voor recycling. Bij recycling wordt weer 80 procent omgezet in nieuwe grondstof. Het plastic dat achterblijft wordt alsnog verbrand in de ovens. Doordat meer dan de helft van het plastic wordt gerecycled in plaats van verbrand, ligt de CO₂-uitstoot ruim twee derde lager dan bij volledige verbranding.
Wanneer de scheiding al in Rome zou plaatsvinden, wordt ook minder CO₂ uitgestoten bij transport van het afval.
Geen capaciteit bij AEB
Meer capaciteit van scheidingsinstallaties moet gerealiseerd worden om de milieuschade van plastic te beperken. Wanneer het afval beter gescheiden wordt, is er meer en kwalitatief beter aanbod voor recyclingbedrijven. Daarnaast is de Europese Commissie van plan om de verpakkingsindustrie te verplichten een percentage recyclaat te verwerken in nieuwe verpakkingen. Deze maatregelen zorgen voor meer aanbod van en meer vraag naar recyclaat, waardoor de prijs ervan kan dalen en het een serieus alternatief wordt voor nieuw plastic, aldus ABNamro.
Van het afval dat bij het AEB terechtkomt, komt 30% uit andere delen van Europa en een kwart komt uit Amsterdam zelf. De rest komt uit andere delen van Nederland. Ik vraag me na het lezen van het ABNamro bericht af hoe het met de recycling van dit afval gaat. Met de verzelfstandiging en verkoop van het AEB heeft de gemeente Amsterdam steeds minder greep op de grootste vervuiler in de gemeente. Dat is zorgwekkend.
Voorlopig is de conclusie: het Italiaanse huisvuil vervuilt de Amsterdamse lucht. Die vervuiling moeten we lokaal in Nederland compenseren. En dat was ons niet beloofd.
Het nieuwe biomassa-debat?
Binnen de wetenschap is er inmiddels ook een stevig debat over de positieve rol van afvalverbranding in de circulaire economie. Als de circulaire economie goed van de grond komt, dan dreigt in Nederland een tekort aan capaciteit bij de afvalenergiecentrales. Dat rekent hoogleraar Empirische Economie prof. dr. Elbert Dijkgraaf voor in Economische Statistische Berichten (ESB). Wordt afval verbranden na de discussie over biomassa verbranden de nieuwe brandstof voor heftige debatten?
Update 1 mei 2023: FTM schrijft over het Amsterdamse afvalbedrijf AEB. Ook de andere Nederlandse afvalverwerkers voeren hun productie op via de import van vuilnis: ze kampen allemaal met overcapaciteit. Zelf claimen ze dat vuilverbranding een schonere aanpak is dan vuilstort, zelfs als je daarvoor afval moet importeren. Maar halen we daarmee niet ook een fikse hoeveelheid CO2- en stikstofuitstoot in huis?
FTM concludeert:
- In werkelijkheid stoot een afvalcentrale per kilowattuur vijf keer zoveel CO2 uit als een gascentrale. Omdat de helft van het afval het predicaat ‘biogeen’ heeft, hoeft de helft van de uitstoot niet meegerekend te worden. Maar zelfs dan scoort een afvalcentrale minstens zo slecht als een kolencentrale en twee keer slechter dan een gascentrale.
- Dat er met afval meer dan alleen CO2 wordt geïmporteerd, blijft in de analyses onderbelicht. Van elke ton geïmporteerd afval blijft 200 kilo zwaar verontreinigde as in Nederland achter. Daarnaast stoten Nederlandse afvalverbranders samen jaarlijks 4 miljoen kilo stikstofoxide uit.
Walther Ploos van Amstel.
Bron: ABNamro