Amsterdam houdt bij ontwikkeling nieuwe wijk Haven-stad rekening met logistiek

Het bedrijventerrein Sloterdijk I Zuid in Amsterdam verandert de komende jaren in een dynamisch, duurzaam gebied met bedrijven, woningen, horeca en winkels. Dit bedrijventerrein is een van de eerste die aangepakt wordt in het kader van Haven-Stad, een geplande nieuwe woonwijk in Amsterdam.

Het wordt een autoluw gebied, waar fietsers en voetgangers prioriteit krijgen boven autoverkeer en waar wordt ingezet op slimme vervoersconcepten als Mobility as a Service (MaaS) en deelmobiliteit. Dat blijkt uit Mobiliteitsprogramma van Eisen (MPvE) van dit gebied waar de focus  ligt op mobiliteitshubs.

Ruimtelijke planvorming

Het opstellen van een MPvE is een manier om mobiliteit op een toekomstbestendige manier te verankeren in de ruimtelijke planvorming. Het doel is om bij nieuwe gebiedsontwikkelingen ook een MPvE opstellen, naast het al langer bestaande Stedenbouwkundige Programma van Eisen. Het MPvE komt voort uit de leidraad Gebiedsontwikkeling en Smart Mobility van MRA-platform Smart Mobility. Op basis van de leidraad zijn de afgelopen jaren meerdere MPvE’s in de regio uitgewerkt. Dit is het eerste project waar de focus van het MPvE volledig op de mobiliteitshubs ligt.

Blokhubs

Voor het bedrijventerrein Sloterdijk I Zuid is een aantal ambities opgesteld. Zo wordt het autoluw, krijgen fietsers en voetgangers prioriteit boven autoverkeer en wordt ingezet op vervoersconcepten als Mobility as a Service (Maas) en deelmobiliteit. Dit betekent dat al het parkeren (voor auto’s, fietsen en deelscooters) en al het logistiek vervoer zo veel mogelijk in de zogeheten ‘blokhubs’ moet worden gedaan.

‘Dat betekent dat een deel van de mobiliteit wordt opgelost op blokniveau,’ legt Paul den Otter thematrekker Gebiedsontwikkeling en hubs uit. ‘Per blok ligt de nadruk op een of meerdere mobiliteitsstromen. Bijvoorbeeld fiets, auto, logistiek of afval. Zo kan er in het ene blok meer ruimte zijn voor laden en lossen en in het andere voor fietsen en het parkeren ervan’.

Elke blokhub heeft weer andere karakteristieke kenmerken en ontwerpeisen. De type functies leggen ook verschillende accenten op de buurtlogistiek. Een grote supermarkt of retail-keten zal anders worden bevoorraad dan een blok woningen. Inzicht in de mobiliteitsstromen die moeten worden geaccommodeerd in een blokhub is vereist voor de ruimte die gereserveerd moet worden in de hub.

Van een dergelijke aanpak zijn nog weinig voorbeelden beschikbaar, waardoor het project een voorbeeld kan worden voor hoe mobiliteitsoplossingen in stedelijk gebied duurzaam en toekomstvast ontworpen kunnen worden.

Ruimte reserveren

De blokken zijn in private handen. De gemeente maakt daarom per blok een ‘paspoort’ met daarin eisen en wensen voor de ontwikkeling van dat blok. Hierin staat bijvoorbeeld voor welke elementen er ruimte moet worden gereserveerd.

‘Het paspoort bevat afspraken waar zowel gemeente als private partijen zich aan moeten houden,’ legt Paul uit. Door het innovatieve karakter van dit project en de aard van de samenwerking met de marktpartijen heeft dit MPvE het karakter gekregen van een ontwikkelprotocol. De gemeente benoemt de elementen waarvoor minimaal ruimte moet worden gereserveerd, op basis van verschillende mobiliteitsstromen voor personen, logistiek en afval. Ook formuleert de gemeente een aantal leidmotieven, die de gewenste ruimte moeten garanderen. ‘Leidmotieven hangen samen met het ruimtelijk programma van het blok en de context van de ontwikkeling. Bijvoorbeeld ‘duurzaam en waardevast’ of ‘licht-lucht-ruimte’, aldus Paul. Op basis van de paspoorten en leidmotieven voert de gemeente gesprekken met de ontwikkelaars en private partijen.

Schoon vervoer

Conform de principes van STOMP en de voornemens van de Amsterdamse Agenda Autoluw en het Actieplan Schone lucht geeft Amsterdam voorrang aan schonere, gezondere en ruimte efficiëntere vormen van mobiliteit. Zo zijn sommige vervuilende niet meer welkom. Dit betekent er meer verschillende elektrische voertuigen komen; bestelauto’s, vrachtwagens en licht elektrisch voertuigen.

Download hier het eindrapport.