De Amsterdamse wethouder de Vries maakt vandaag bekend dat Amsterdam kiest voor 30 km/uur. De wethouder schrijft: ‘Amsterdam wil een stad zijn waar kinderen onbezorgd naar school kunnen en ouderen de fiets met plezier nemen. Een stad waar de schaarse, drukke openbare ruimte die we hebben is bedoeld om elkaar te ontmoeten. Om de ambitie van een onbezorgde stad waar te maken, pakt de gemeente de verkeersveiligheid aan. Een van de maatregelen is het verlagen van de maximumsnelheid op veel plekken in de stad naar 30 km per uur per 2023’.
Verkeersveiligheid
Een lagere snelheid van 30 km/u leidt tot een grotere verkeersveiligheid. Dit zorgt voor 20 tot 30% minder ernstige verkeersongevallen (er is dus meer nodig). In Amsterdam vielen er in 2020 ruim 800 ernstig gewonden en 13 dodelijke slachtoffers in het verkeer. De maatschappelijke kosten van de slachtoffers in het verkeer zijn 0,5 tot 1 miljard euro per jaar aleen al in Amsterdam. Nog afgezien van al het persoonlijk leed bij verkeersongevallen. Dat kan niet meer.
Een maximale snelheid van 30 km/u kan, als de verkeersregeling goed is ingesteld, juist ook tot een betere doorstroming leiden; je bent sneller op je bestemming en staat minder stil. Nu al rijden we in Amsterdam gemiddeld zo’n 18 km/u.
Inrichting van de verkeersruimte
Een lagere snelheid binnen de bebouwde kom kan leiden tot minder verkeersslachtoffers, mits dit op een goede manier wordt ingezet, stelt de ANWB over de plannen die meerdere Nederlandse gemeenten hebben.
Het verkeer past zijn snelheid aan op de omgeving. Door wegen een passende inrichting te geven, voorkom je dat weggebruikers structureel te hard rijden. Omzetten van 50 naar 30 km/uur betekent dat de weginrichting aangepast moet worden. Anders is er niet tegenop te handhaven.
Overigens, wordt er steeds meer gesproken over de mogelijkheid van het automatisch begrenzen van de snelheid met een ‘intelligente snelheidsassistent’ (ISA). Dit is een logische gedachte, want dit betekent een geheel nieuw instrument om verkeersgedrag te beïnvloeden; je kunt simpelweg niet harder kan rijden. Waarom zou de gemeente hiermee niet morgen beginnen met de afvalinzamelingsvoertuigen.
Het plan sluit ook aan bij de mobiliteitstransitie waarbij er steeds meer kleine en elektrische voertuigen, bakfietsen en snorfietsen in de stad komen te rijden voor onder meer goederenvervoer. Deze voertuigen rijden langzamer. Een lagere maximum snelheid zorgt ervoor dat het stedelijk verkeer beter op elkaar is afgestemd.
Minder autoverkeer
De snelheidsverlaging leidt mogelijk tot iets minder autoverplaatsingen met 2 tot 3%, in met name personenverkeer. Dit is vooral het gevolg van een verschuiving van verplaatsingen van auto naar lopen, fietsen en het openbaar vervoer. Het effect is daarmee beperkt.
Mocht op basis van verkeerskundige criteria een weg 50 km/u blijven, dan is een vereiste dat deze weg vanwege de verkeersveiligheid vrijliggende fietsvoorzieningen moet hebben en dat er geen parkeerstrook langs de weg ligt. Dus, niet alle wegen vallen straks onder het 30 km/u regime.
Het doel is het beleidsvoornemen in één keer in te voeren in 2023. Dit is voor de weggebruiker het meest duidelijk: in Amsterdam geldt 30 km/u, tenzij dit anders staat aangegeven. Stapsgewijze invoering naar 30 km/u per weg, bijvoorbeeld bij groot onderhoud of herinrichting van een weg, zou ertoe leiden dat er tientallen jaren een situatie met verschillende soorten snelheden in de stad ontstaat. Dat is onwenselijk.
Openbaar vervoer
Het openbaar vervoer is een punt van discussie in de plannen. Een lagere maximumsnelheid betekent dat het openbaar vervoer op een aantal locaties mogelijk minder snel door de stad kan rijden. Dat kan voor OV-bedrijven leiden tot langere reistijden, met mogelijke gevolgen voor de exploitatie. Gezien het aantal ongevallen met openbaar vervoer zal die een harde noot zijn om te kraken; wat is proportioneel?
Voor Nood- en Hulpdiensten dient de wettelijke aanrijtijd te allen tijde geborgd te worden. De plannen hebben ook gevolgen voor de taxisector die nu nog met ontheffing gebruik maakt van de trambaan.
Stadslogistiek
De reistijden binnen de Ring A10 zullen beperkt toenemen voor stadslogistiek. De bereikbaarheid en toegankelijkheid van de stad is voor de logistieke sector essentieel. Voor stadslogistiek gaat de gemeente monitoren in welke mate de reistijden significant toenemen. Eventueel worden aanvullende maatregelen genomen.
Inspraak
Er liggen prima uitgewerkte plannen die na de zomer ter zienswijze worden aangeboden; van 23 augustus tot 3 oktober 2021. De plannen zijn concreet en vanuit meerdere perspectieven uitgewerkt waarbij goed naar internationale ervaringen met 30 km/u is gekeken in Oslo, Berlijn, Helsinki, Bilbao en Graz. In het programma Stadsverbetering is voor 2021 en 2022 € 4,7 miljoen gereserveerd voor 30 km/u in de stad.
De plannen gaan over 20 tot 30% minder ernstige verkeersongevallen. Die andere 70% tot 80% verdient ook veel aandacht op weg naar ‘vision zero‘. Hopelijk komt de wethouder nu eindelijk ook met de plannen voor voetgangers. Die liggen al anderhalf jaar stil. Pas dan maakt de wethouder de ambitie van een onbezorgde stad echt waar,
Als bewoner kun je niets anders dan voor die 30 km/u maatregelen zijn. Het zijn alles behalve linkse hobby’s of autoje pesten. De prijs voor jouw individuele vrijheid om ‘vol gas’ door de stad te rijden is simpelweg te hoog. Dan kan echt niet meer. Wen er maar aan!
Walther Ploos van Amstel.