Scheepswerf Damen in Amsterdam Noord, vecht al jarenlang voor haar voortbestaan op deze plek. Ruim 100 jaar geleden begonnen als NDM, en later van NDSM naar Shipdock, is Damen de laatste grote werf voor zeeschepen in de stad die dreigt te verdwijnen vanwege de oprukkende woningbouw. De werf is een van de dragers van het sterke maritieme cluster in de Amsterdamse regio.
De grond is gekocht door projectontwikkelaars en die willen bouwen. Net als de gemeente. Het huurcontract voor het terrein loopt af in 2028. Een plan van Damen om de scheepswerf te integreren met woningbouw sneuvelde. De gemeente Amsterdam lijkt moeite te hebben met het realiseren van de noodzakelijke transities.
Omgevingsvisie
Niet alleen in Amsterdam, maar in veel gemeenten staat de ruimte voor bedrijven en werkgelegenheid onder druk. In veel omgevingsvisies is het met een vergrootglas zoeken naar de ruimte die voor bedrijven over blijft.
De Amsterdamse omgevingsvisie werd enkele maanden gepresenteerd. Het bedrijfsleven was kritisch. Met het verdwijnen van bedrijvigheid verdwijnen ook banen. Veel Amsterdammers zijn praktisch opgeleid. Het verplaatsen van banen naar plekken ver buiten de stad leidt tot baanverlies en een minder inclusieve arbeidsmarkt; wat zijn de kansen voor jonge starters? Waar moeten afgestudeerde MBO-ers straks aan de slag?
Bedrijvenstrategie
Vorige week publiceerde het Amsterdamse College een nieuwe, definitievere versie van de omgevingsvisie. Deze nieuwe editie kwam tot stand nadat bijna 700 organisaties en bewoners reageerden op het eerste ontwerp. Beter ten halve gekeerd, dan ten hele gedwaald.
In de nieuwe versie van de omgevingsvisie is meer aandacht voor de balans tussen wonen en werken, mobiliteit en regionale samenwerking. Het ruimte bieden aan productie-economie in de stad is nu nadrukkelijker als ambitie benoemd. Met de Bedrijvenstrategie en de aanvullende acties in de omgevingsvisie ligt er een ruimtelijk kader voor praktische banen in stad en regio. De gemeente legt de verbinding naar beroepsonderwijs- en arbeidsmarktbeleid, voor een meer geïntegreerde aanpak voor behoud en ontwikkeling van praktisch opgeleide werkgelegenheid.
Stadslogistiek
Logistiek is de bloedsomloop van de stad. Hier is ruimte voor nodig. In de bestaande stad zoekt de gemeente naar slimme logistieke oplossingen, waarmee de verkeersveiligheid, de belastbaarheid van kades en bruggen en de luchtkwaliteit niet in het gedrang komen. Met onder andere hubs, faciliteiten voor vervoer over water, goed gekozen voertuigen en innovatieve (data)oplossingen verkent de gemeente samen met de branche wat er mogelijk is.
Dit werkt de gemeente verder uit in een Logistieke Strategie. Ook voor de nieuw te ontwikkelen stadsdelen moet logistiek direct meewegen in de ruimteverdeling. Slim georganiseerde logistiek is een belangrijke voorwaarde voor een prettige stadswijk. Dat begint bij een goed ontwerp van die stadswijk.
Transformatie
In de nieuwe omgevingsvisie staat dat transformatie nodig is; een grootschalige aanpak van wonen en werken in publiek private samenwerking in veel stadsdelen (en samen met de regio). De vraag is of de gemeente klaar is voor deze transformatie. De recente track record van de gemeente is niet heel overtuigend. Misschien moeten we de geleerde lessen van de IJ-oevers er nog eens bij pakken? Dat is toch wel fraai gelukt.
Walther Ploos van Amstel.