Daar waar in Nederland het gedoe over een bezorgtax en retourboetes al weer achter de rug is willen de Belgische Ministers Petra De Sutter (Groen) en Pierre-Yves Dermagne (PS) werken aan een voorstel om thuiswinkelbedrijven te verplichten meer en duurzamere bezorgopties aan te bieden.
De ministers werken aan een wet die bedrijven verplicht om de klanten ten minste ook één duurzame optie aan te bieden. ‘De postregulator BIPT kan de spelers op pakjesmarkt voortaan opleggen om hun automaten open te zetten voor elkaar als dit bijdraagt tot de duurzaamheid. Zo maken we de e-commerce klant- en klimaatvriendelijker,’ zegt minister De Sutter. ‘Als de grootste pakjesbedrijven in ons land rapporteren over hun duurzaamheidsactiviteiten, kunnen klanten meteen zien welk bedrijf het verst staat.’
Wat is eigenlijk een duurzame bezorgoptie?
De consument is zich steeds meer bewust van de ecologische voetafdruk. Maar, wat is eigenlijk een duurzame optie (en voor wie)? De ministers denken aan meer afhaalpunten (ondersteund door onderzoek van de VUB). Ze schermen met een percentage duurzaamheidswinst dat ik overigens niet herken. Afhalen is zeker niet de meest duurzame optie.
Ik ben benieuwd hoe straks in het wetsvoorstel wordt vastgesteld wat duurzaam is (en voor wie). Is duurzaam alleen minder uitstoot? Of houdt duurzaam ook rekening met de arbeidsomstandigheden in de bezorgsector en verkeersveilig bezorgen of is duurzaam ook het behoud van een gezonde locale retailsector, eerlijk belastingen betalen, het voorkomen van bezorgarmoede en lage bezorgkosten voor de consument? Voor welke belanghebbende is welk onderdeel van duurzaamheid belangrijk? Gelden dezelfde criteria ook voor de groeiende groep maaltijd- en levensmiddelenbezorgers?
Dat kan nog een eindeloze filosofische discussie worden langs de lijnen van people, planet en profit.
Is regulering wel nodig?
Het milieueffect van onze online aankopen is positief. Ook bij onze zuiderburen. In de winkel lopen leidt tot 1,5 tot 2,9 keer meer uitstoot van broeikasgassen dan online winkelen. Hoewel veel bestelauto’s nodig zijn voor de bezorging, verminderen deze het autoverkeer met een factor vier tot negen. De thuiswinkelsector verduurzaamt in rap tempo. Juist de klassieke bevoorrading van winkels en horeca verdient misschien wel meer regulering op duurzaamheid vanuit de overheid. De vraag is of het regulering van de bezorgmarkt wel zoveel oplevert.
Wat kun je als overheid wel doen?
Natuurlijk moet de thuisbezorging duurzamer. De Nederlandse Tweede Kamer heeft eerder al in kaart gebracht wat de overheid zou kunnen doen om de thuisbezorgsector te ondersteunen bij verdere verduurzaming:
- Houd bij autoluwe nieuwbouwwijken rekening met een veilige en duurzame thuisbezorging; zorg voor voldoende laad- en losplekken en goede afhaalpunten.
- Stimuleer kleine zero-emissievoertuigen in de bezorging (ook met zero emissie zones).
- Stimuleer en reguleer gezamenlijke afhaalpunten (waaronder pakketkluizen) op centrale locaties in woonwijken. Dat is minister de Sutter ook van plan.
- Zorg voor een gelijk speelveld waarin ook kleine bedrijven innovatieve bezorgopties kunnen bieden.
Het is te prijzen dat er aandacht is voor duurzame thuisbezorging op het hoogste niveau Hopelijk laten de Belgische ministers zich nog eens goed bijpraten door lokale experts met kennis en inzicht over wat echt duurzaam is.
Walther Ploos van Amstel.
Foto: ministerie van ambtenarenzaken