Vakbekwame chauffeurs zijn nauwelijks voorhanden. Transportbedrijven hebben steeds meer moeite om hun vacatures te vervullen. Wie wil voorkomen dat vrachtauto’s noodgedwongen stil komen te staan, zal de chauffeur centraal moeten stellen in zijn bedrijfsvoering.
Op iedere tien vrachtwagens hebben we één openstaande vacature. Dat wordt alleen maar erger, want het aantal chauffeurs dat met pensioen gaat, groeit van jaar op jaar. Na boeren vormen vrachtwagenchauffeurs de meest vergrijsde beroepscategorie. De gemiddelde leeftijd ligt met ruim 45 jaar boven het gemiddelde in het bedrijfsleven. Transport is één van de weinige sectoren waarin het ziekteverzuim oploopt.
Rust, reinheid en regelmaat
We staan voor een gigantische uitdaging. Hoe kunnen we de huidige chauffeurs zo lang mogelijk aan het werk houden? En hoe kunnen we jongen mensen verleiden om voor dit vak te kiezen? Een beter salaris is slechts een deel van de oplossing. Minstens zo belangrijk is het creëren van rust, reinheid en regelmaat. Transporteurs die hun chauffeurs de ene dag zes uur en de andere dag elf uur laten rijden, jagen hen de deur uit. Datzelfde geldt voor transporteurs die chauffeurs aan het begin en eind van de dag vier uur laten rijden met een pauze van drie uur ertussen. Dat soort roosters kan niet meer.
Oudere chauffeurs willen rust, reinheid en regelmaat omdat ze geen zestig uur per week meer kunnen en willen werken. Jongere chauffeurs willen rust, reinheid en regelmaat omdat ze een betere balans willen tussen hun werk- en gezinsleven. En chauffeurs hebben nog meer wensen. Ze rijden liever niet in het weekend of in de nacht. Ze rijden liever niet internationaal omdat ze ’s avonds thuis willen zijn. En misschien willen ze ook niet meer op een vervuilende dieseltruck rijden. Wie chauffeurs aan zich wil binden, moet meer rekening houden met de individuele wensen.
Chauffeursplanning leidend
Dat vraagt om een andere manier van plannen. Traditionele planners zijn gewend om ritten te creëren door hun orders in stroken achter een vrachtwagen te plakken. Als laatste koppelen ze de namen van chauffeurs aan die ritten. De chauffeursplanning is dus een gevolg van de ritplanning. De chauffeurs dienen zich daarnaar te schikken.
Maar vandaag de dag zal de chauffeursplanning leidend moeten zijn. Vooruitstrevende transporteurs snappen dat en hebben hun planningsprocessen aangepast. Dat lukt alleen met hele slimme planningstechnologie, gekoppeld aan slimme roostersystemen.
Daarnaast staan transporteurs voor de uitdaging om de beperkte chauffeursuren maximaal in te zetten. Dat gebeurt lang niet altijd. Veel uren gaan verloren omdat chauffeurs stilstaan of wachten. Wie dat wil aanpakken, heeft goede managementinformatie nodig. Welke chauffeursuren worden niet door de klant betaald? Welke chauffeursuren zijn niet rendabel? Wanneer rijdt de vrachtwagen leeg? Als een chauffeur acht uur rijdt maar slechts zes uur goederen in het laadruim heeft, moet de transporteur hem twee uur betalen zonder dat daar omzet tegenover staat. Die verloren uren krijg je nooit meer terug.
Informatie beter doseren
Een andere factor die van grote invloed is op de tevredenheid onder chauffeurs, is de stress onderweg. Chauffeurs krijgen steeds meer informatie om hen veilig door het verkeer en door de stad naar de plaats van bestemming te rijden. Daartoe worden navigatiesystemen verrijkt met data over verkeersintensiteit, optimale aanrijroutes, schooltijden, enzovoorts. Tegelijkertijd kunnen chauffeurs real-time feedback krijgen over hun rijstijl en rijgedrag, wat belangrijk is om het dieselverbruik te beperken of de actieradius van het elektrische voertuig te vergroten.
Het gevaar bestaat dat transporteurs hun chauffeurs overspoelen met informatie, waardoor ze steeds vaker op de knopjes van hun boordcomputer moeten drukken.
Maar meer informatie leidt niet automatisch tot betere prestaties. De kunst is om chauffeurs precies genoeg informatie mee te geven om hen veilig en tijdig door het verkeer te loodsen, niet meer en niet minder. Welke informatie geef je een chauffeur in zijn kleine cabine in een drukke stad wel of niet mee?
Sociaal leven
De boodschap is duidelijk: het tekort aan chauffeurs is enorm. De chauffeursuren die we hebben, dienen we maximaal in te zetten. Dat betekent chauffeurs niet laten wachten en niet laten leegrijden. Daarnaast dienen we rekening te houden met de wensen en eisen van chauffeurs. Die hebben immers ook een sociaal leven. De afgelopen jaren hebben we daar niet of nauwelijks rekening mee gehouden. Misschien is dat de reden waarom we nu een hele generatie moeten missen.
Walther Ploos van Amstel.