Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat onderzocht in welke mate het in Nederland beschikbare (financiële en niet-financiële) instrumentarium voor de circulaire economie aansluit op de behoefte van met name mkb-ondernemers. Het onderzoek keek naar de vraag naar financiering, het aanbod van financiering en financieringsoplossingen. Ook werden interessante case in kaart gebracht.
In de praktijk blijkt dat transformerende en nieuwe circulaire ondernemers voor grote uitdagingen staan en flinke barrières tegenkomen. De knelpunten laten zien dat de (systeem)condities momenteel niet in het voordeel werken van circulaire ondernemers: eerder zelfs andersom.
In het onderzoek ligt de focus op het uitdiepen van de knelpunten rondom financiering en het vinden van vormen van oplossingen om die knelpunten zoveel mogelijk weg te nemen. De doelstelling hierbij is het vergroten van het aantal circulaire ondernemers en de verhoging van de slaagkans van ondernemers. Hierbij is gekeken naar de rollen en perspectieven van circulaire ondernemers, financiers en overheden. Gezamenlijk zijn deze actoren aan zet om tot de voorgestelde oplossingen te komen voor het mkb. Het is namelijk niet zo dat alleen ondernemers tegen uitdagingen aanlopen.
Ook financiers en overheden ondervinden knelpunten, zoals het ontbreken van financierbare businesscases en het aansluitend maken van diverse financieringsinstrumenten.
Passend bij de beginfase van de transitie is vooral de overheid aan zet om voldoende ondersteuning te bieden. Er zijn diverse vormen om de transitie op gang te brengen en tegelijkertijd de systeemcondities aan te passen, waardoor circulaire ondernemers beter kunnen concurreren met het lineaire aanbod. Daardoor kunnen zij hun bedrijf opschalen. Dit draagt bij aan het succesvol verkrijgen van financiering.
Voor het verkleinen van de mismatch zijn tien oplossingen voorgesteld gegroepeerd naar vier categorieën:
A. Verbeteren van de transparantie en de afstemming door 1) centraal informatiepunt, 2) versterken ondersteuningsaanbod (regio) en 3) harmonisatie regionale en landelijke circulaire programma’s (opgave/doel/instrumenten).
B. Optimaliseren van het aanbod van het kapitaal door een 4) trein/keten van financieringsoplossingen – verruiming/aanpassing instrumenten, 5) call voor initiatieven en via 6) specifieke CE-(matchings)instrumenten.
C. Ondersteuning van individuele ondernemers via een 7) casemanager voor ondernemers en 8) makelaarsregelingen en vouchers.
D. Het verlagen van het risicoprofiel door 9) haalbaarheidssubsidie en tenslotte 10) CE-garantie- en fiscale instrumenten.
Bron: Ministerie van Infrastructuur en Waterstaat