Over luchtkwaliteit en verkeer wordt veel flauwekul geschreven. Luie media nemen de schreeuwende persberichten over de honderduizenden doden klakkeloos over zonder zich te verdiepen in de verschillende soorten luchtverontreiniging en de veroorzakers; kluchtkwaliteit.
Een nieuw rapport van de lobbyclub CleanCities over verkeer en NO2 (stikstofdioxide) start met “Air pollution causes at least 270.000 early deaths every year in Europe.” Ze verwijzen keurig naar de bron. Maar, dat prima Europese onderzoek gaat over alle vormen en bronnen van luchtverontreiniging en gezondheid. Niet enkel over NO2 of verkeer. De bijdrage van verkeer aan NO2 is 25 tot 35 procent in steden. Het aantal vroegtijdige overlijdensgevallen voor NO2 is overigens 49.000.
Uit het onderzoek van CleanCities blijkt dat lage- en nulemissiezones de luchtverontreiniging sterk kunnen verminderen. Het onderzoek ging over vijf sterk vervuilde Europese steden: Parijs, Milaan, Warsaw, Brussels en Madrid en de resultaten zijn uitgewerkt voor 2027 en 2030.
Zelfs op de meest vervuilde straten in die vijf steden zijn de NO2 normen van de WHO binnen bereik wanneer tegen 2030 emissievrije zones worden ingevoerd. In 2030 kunnen nul-emissiezones de NO2-emissies van lokaal verkeer bijna elimineren en blijft alleen de bijdrage van andere bronnen zoals houtstook over. Als bovendien wordt ingezet op autoluw beleid is verdere reductie mogelijk van andere vormen van luchtverontreining (zoals PM2.5 en PM10).
Verrassend is dat de berekende reductie van NO2 uitstoot door verkeer hoger uitkomt dan de huidige bijdrage van verkeer aan die NO2 uitstoot. Dat mogen de onderzoekers nog eens uitleggen aan mijn studenten.
De methode van onderzoek en modelering is leerzaam voor gemeenten die hun zero emissie zone nog moeten onderbouwen. Zo wordt de NO2 uitstoot goed uitgesplitst naar soorten verkeer, naar straatniveau, er is gerekend met de regelgeving die er in de steden aan komt en er is goed gekeken naar slijtage aan wegen, banden en remmen.
In de scenario’s heeft CleanCities gekeken naar de verbetering van de luchtkwaliteit die sowieso wordt verwacht in 2027 en 2030 met onder meer schonere motoren (naast een analyse van de afgelopen 10 jaar). Dat is terecht. De beperkingen van het onderzoek staan ook keurig in het rapport. De relatie met de gezondheid wordt echter niet uitgewerkt in het rapport.
Het rapport leert dat hyperlokale maatregelen het meeste effect hebben; op gebiedsniveau (dus niet voor de totale gemeente). En het rapport leert dat je pas echt resultaat haalt als je al het verkeer uitstootvrij maakt of gaat voor autoluw beleid. Dat concludeerde de GGD Amsterdam ook al vorig jaar. Het effect van zero emissie zones voor enkel stadslogistiek is beperkt. Bovendien komt een deel van verbetering van de luchtkwaliteit vanzelf met schonere voertuigtechnologie. Maar, dat wisten we eigenlijk al. Minder verkeer is beter dan schoner verkeer.
Walther Ploos van Amstel.