De logistieke sector kan een belangrijke bijdrage leveren aan een eerlijke, duurzame en circulaire economie. Daartoe roept het College van Rijksadviseurs (CRa) op. Het CRa waarschuwt ook voor de toekomst van ruimte voor stadslogistiek.
Voor de logistieke bedrijventerreinen van de toekomst wordt meestal gekeken naar nieuwe locaties aan de randen van steden en dorpen. Bestaande bedrijventerreinen laten zich vaak moeilijk veranderen, bijvoorbeeld vanwege versnipperd grondbezit of een maatvoering van kavels die kleiner is dan op uitleglocaties gerealiseerd kan worden.
Schaarste als sturingsmiddel
Toch is terughoudendheid geboden bij het reserveren of vergunnen van nieuwe grond voor logistiek. Dit betekent niet dat de lopende plannen niet door kunnen gaan, maar wel dat het op dit moment verstandiger is om de planvoorraad voor bedrijventerreinen niet verder te vergroten, zodat er schaarste ontstaat. Schaarste, in combinatie met een stijgende grondprijs, is volgens het CRa het sterkste middel om de dichtheid en kwaliteit van ontwikkelingen omhoog te stuwen en de druk op te voeren voor de verbetering van de bestaande bedrijventerreinen.
Gemeenten en provincies moeten zuiniger omgaan met bestaande bedrijventerreinen die vaak strategisch liggen in de stad en zowel via water, spoor en weg meestal goed ontsloten zijn. Stadslogistiek en circulaire arbeidsintensieve maakindustrie horen bij de stad en hebben vaak beperkte hindercontouren die goed inpasbaar zijn in het stedelijk weefsel. Het wordt dus hoog tijd om afscheid te nemen van een eeuw lang uitplaatsen van bedrijvigheid en het stelselmatig vergroten van de woon-werkafstand.
Nabijheid
Na een eeuw ketenverlenging is nu de eeuw van ketenverkorting aangebroken, stelt het CRa. Nabijheid van de afzetmarkt en het arbeidspotentieel is immers van grote waarde en essentieel voor een circulaire economie. De grootste groei van de logistieke sector vindt nu al plaats in de e-commerce en stadsverzorgende bedrijvigheid. En deze groei zal de komende decennia nog voortzetten. Denk bijvoorbeeld aan de instelling van zero emissie zones in verschillende steden die vragen om nieuwe overslagpunten in en nabij steden zodat de laatste kilometers met kleine elektrische voertuigen en bakfietsen afgelegd kunnen worden.
Wonen en werken
Stadslogistieke bedrijven kunnen goed gemengd worden met wonen, voorzieningen en (toeleveranciers van) stedelijke industrie. Daarbij is het zeker op verouderde bedrijventerreinen zoeken naar een balans, waarbij voldoende ruimte wordt gereserveerd voor (ver)maakbedrijven en een eventueel nieuw woonprogramma goed gescheiden blijft van activiteiten die hinder produceren.
Juist in de verdichtende steden moet er ruimte blijven voor stadslogistiek. Daar expliciet voor kiezen levert op de lange termijn winst op, omdat er dan niet alleen gebouwd wordt aan woningen, maar aan stadswijken waar het prettig is om te leven. De gebiedsontwikkeling Chapelle International in Parijs laat zien hoe logistiek en de stad goed verbonden kunnen worden (red.: in Nederland zijn CTPark Amsterdam en City Logistics Innovation Campus ook mooie voorbeelden).
In de huidige wooncrisis vraagt het wel durf om een aantal grote woningbouwplannen op bedrijventerreinen te herijken. Vooral de locaties die strategisch in de stad liggen en heel goed bereikbaar zijn via weg, water en spoor, zoals Haven-Stad in Amsterdam en Binckhorst in Den Haag, zijn te waardevol voor de logistiek en circulaire economie van de toekomst om nu volledig prijs te geven aan woningbouw.
Bron: CRa