Zonder transport staat alles stil. Vooral onze economie. Als we Nederland Distributieland willen zijn, laten we het dan vooral schoner, slimmer en met meer toegevoegde waarde doen. De vraag is welke politieke partij het meeste oog heeft voor Nederland als distributieland? Wat doen ze voor de infrastructuur en hoe kijken ze aan tegen het topsectorenbeleid. Ik heb de verkiezingsprogramma’s van de grotere partijen eens op een rijtje gezet.
De haven van Rotterdam heeft ondanks alle crisis een goed half jaar achter de rug. De overslag nam met ruim 3 procent toe ten opzichte van vorig jaar. Dat is mooi nieuws.
Nederland is vanwege haar ligging ‘veroordeeld’ tot Nederland distributieland voor het Europese achterland. Dat geldt niet alleen voor de overslag van natte en droge bulk, 10 mln. zeecontainers en bijna 1 mln ton luchtvracht die via Nederland Europa binnen komen, maar ook voor belangrijke productiesectoren in Nederland zelf.
Productie
De voedingsmiddelenindustrie, de agrarische sectoren, chemiebedrijven, bouwproducenten en de groothandel zijn afhankelijk van betrouwbaar en goedkoop transport naar hun klanten. Dit zijn sectoren met zo’n 3 miljoen banen.
Als transportkosten stijgen, dan wordt de actieradius van die sectoren kleiner.
Nu kunnen we nog tomaten, bloemen en plastic korrels aan klanten in heel Europa leveren. Wordt transport duurder, dan worden concurrerende productieregio’s aantrekkelijker, en dat is slecht voor de werkgelegenheid in Nederland.
Niet vanzelfsprekend
Betrouwbaar en goedkoop transport zijn niet meer vanzelfsprekend. Er komt een tekort aan chauffeurs; 21% van hen pensioneert voor 2020. Dat betekent lege schappen, productiestilstanden en een slechtere concurrentiepositie van Nederland als we niks doen.
Productiviteitsverbetering in transport is hard nodig. De transportsector moet met 25 procent minder mensen tenminste hetzelfde doen als in 2020. De topsector logistiek weet precies wat er nodig is om dat te bereiken.
Infrastructuur
Op Groen Links na onderkennen alle partijen het belang van infrastructuur voor een gezonde economie. Groen Links zet op langere termijn in op een duurzame industriële en economische ontwikkeling. Transport en distributie en grootschalige industrie horen daarin niet thuis. Een gewaagd standpunt.
PVV en VVD stellen dat onze mainport Schiphol en de Rotterdamse haven tot de wereldtop moeten blijven behoren. De PVV is dolblij met elke meter asfalt die wordt aangelegd en gruwelt van de binnenvaart als Europese dwangmaatregel; een ‘knettergekke CO2-maatregel‘. Verstand van zaken kan de PVV niet worden verweten.
De VVD wil blijven investeren in alle vormen van vervoer: over de weg, het water, het spoor en door de lucht. De VVD stelt 250 mln beschikbaar voor extra snelwegen op enkele gerichte knelpunten. Andere partijen, zoals SP, D66 en CDA, zetten bovendien in op een betere benutting van de infrastructuur met onder meer verkeersmanagement, intelligente verkeerssystemen, beprijzen of het scheiden van doorgaand en regionaal verkeer. Stedelijke distributie is helaas van de landelijke agenda verdwenen.
SP wil maatregelen voor een verantwoorde groei van het vervoer, maar ook voor een betere luchtkwaliteit en minder geluidoverlast. Door stillere voertuigen en betere afscherming van wegen en spoorlijnen en door het stimuleren van alternatief vervoer (van de weg naar het spoor en de binnenvaart). De vervuiler gaat betalen bij de SP op basis van gebruik en de milieueffecten.
Topsectoren
De VVD, CDA, PvdA en D66 willen het topsectorenbeleid, dat de afgelopen periode is ingezet, voortzetten en versterken. D66 pleit bovendien voor een regionale clustering van de topsectoren, die nu nog geografisch versplinterd zijn over Nederland. Fysieke nabijheid maakt samenwerken en kennisuitwisseling eenvoudiger.
De SP moedigt ook samenwerking aan tussen overheid, kennisinstellingen en bedrijfsleven, zoals in Brainport in Brabant, Chemelot in Limburg, Energy Valley in Groningen, Wetsus in Friesland en Innovatiesprong Twente. Maar, de vele regels die de socialisten stellen aan ondernemers zijn geen stimulans voor ondernemerschap en geven geen blijk van inzicht in de open economie die Nederland kenmerkt. Integendeel zelfs, ze jagen ondernemers Nederland uit.
Europese samenwerking
Helaas spreken de programma’s niet over de noodzakelijke samenwerking tussen Europese regio’s. Onze goederenstromen stoppen toch niet bij de landsgrenzen? Geen enkele partij geeft aan waar de middelen voor de innovatie van de topsectoren vandaan moeten komen.
Veel beloven, weinig geven
In de verkiezingsprogramma’s is er weinig verschil van mening over de noodzaak van investeren in, en beter benutten van, de infrastructuur en het belang van investeren in topsectoren (met uitzondering van Groen Links). VVD, CDA, PvdA en D66 ontlopen elkaar niet zoveel. De SP diskwalificeert zich met een onvoldoende inzicht in de werking van open, economische markten.
De vraag is natuurlijk wat er van al die mooie woorden overblijft als we op 12 september naar de stembus zijn geweest. Voor het stimuleren van economische groei horen transport en logistiek hoog op de agenda van het volgende kabinet te staan: samenwerking tussen mainports en greenports, beter benutten van alle infrastructuur, publieke private samenwerking, logistieke informatie platforms, onderwijs en onderzoek, samenwerking met douane en belastingdienst en het stimuleren van innovatie samenwerking in ketens. We wachten af…
EVO verkiezingsdebat
EVO organiseert op 4 september 2012 een verkiezingsdebat en aansluitend een nazomerborrel. Tijdens het politieke debat staan vervoer, logistiek en ondernemerschap centraal. Dit is de gelegenheid om te weten te komen waar de partijen staan én om ze zelf aan de tand te voelen.
Walther Ploos van Amstel.