De Vlaamse stad Leuven lanceert samen met zes buurgemeenten: ‘Wij.Leveren’. Dat is een state-of-the-art digitaal verdeelplatform voor pakjes. Zo ondersteunt Leuven haar lokale handelaars, maakt ze werk van duurzame stadslogistiek en pakt de bestelbuswoede aan. De stad pakt hiermee 500.000 euro Vlaamse en Europese subsidies. Ik vraag me af: waarom toch?
Een externe partner gaat het platform bouwen en de stad gaat ook op zoek naar een logistieke partner die de duurzame leveringen zal uitvoeren. Via het platform worden winkeliers automatisch gelinkt aan die (ene?) duurzame vervoerder. Openbaar goederenvervoer? Prachtig! Maar, dat is allemaal al eens bedacht, op veel plekken uitgewerkt en vooral vaak mislukt. En, heeft nergens geleid tot minder bestelverkeer.
In 2018 lanceerde de gemeente Amsterdam, bijons.amsterdam, een digitaal platform voor Amsterdamse winkeliers. Na een moeizame start zijn er zo’n 500 winkels bij aangesloten. De initiatiefnemer is helaas failliet. Amsterdam betaalde een dure les voor BIJONS.amsterdam. Totaal is door de gemeente 823.000 euro uitgeven aan het platform, inclusief nulmeting en effectmeting. Hierin zitten ook de kosten voor opzetten van het platform. Het grootste probleem was het de aansluiting van online kopen/bestellen van producten, slechts eenderde van de winkeliers had bijvoorbeeld automatische voorraad/kassasystemen die gekoppeld konden worden. Daardoor waren er grote verschillen in aantal ‘hits’ per ondernemer.
In Amsterdam draait wel een ander initiatief LocalHeroes; veelbelovend en op eigen kracht.
Ik vroeg met bij het Amsterdamse Bijons-initiatief af waar de overheid zich mee bemoeit. De overheid gaat hier op de stoel van de ondernemers zitten. Laat de gemeente zich concentreren op bijvoorbeeld winkelstraatmanagement om de straat samen met ondernemers aantrekkelijker te maken.
Groningen, Pijnacker, Purmerend, Spijkenisse en Hilversum lanceerden ook lokale online platformen. Sommigen stierven een zachte dood toen de subsidiepot op was en ondernemers moesten gaan meebetalen. De Hilversumse site meldt: ‘Helaas … er zijn nog geen ondernemers met aanbod in deze categorie’. Retaildeskundige Paul Moers verwacht niet te veel van lokale platforms: ‘Dit is een middel, maar geen oplossing voor het probleem. Het toont ook duidelijk aan hoe onthutsend zwak de retail is. Hier hadden ondernemers zelf mee moeten komen en veel eerder’.
Ook uit onderzoek van het Duitse handelsonderzoeksinstituut EHI blijkt dat lokale marktplaatsen geen significante rol spelen. Expert Andreas Haderlein stelt dat met name het kleine aantal deelnemende retailers en gebrekkig straatmanagement zwakke punten zijn van de lokale online platformen.
Ik ken de details van de plannen in Leuven niet. Wie doen er aan mee? Wat is de onderbouwing? Zouden de initiatiefnemers in Leuven gesproken hebben met andere steden? Wat waren hun ‘lessons learned’? Wat gaan ze in Leuven anders doen waardoor deze investering zich wel loont voor de lokale ondernemers? En, vooral, waarom moet de gemeente het initiatief nemen? Ik ben benieuwd.
Een Amsterdamse expert vroeg zich op Twitter af of het niet beter was de 1.500 winkeliers in de Leuvense regio 500 euro Google-adverteren tegoed te geven…
Walther Ploos van Amstel.