TNO keek op 22 november met alle partners terug op de resultaten van 2 jaar onderzoek naar Emissieloos Bouwen. Met dit programma, en de steun van het ministerie van BZK, is een transitie ingezet om meer woningen en utiliteitsgebouwen in de fabriek te gaan bouwen.
Voor 2030 streeft de bouwsector naar 60% stikstofreductie tegenover 2018, naar 0,4 Mton CO₂-reductie tegenover 1990, en 75% minder fijnstofuitstoot tegenover 2016. Beleidsmakers en de bouwsector werkten gezamenlijk antwoorden in het kennis- en innovatieprogramma Emissieloos Bouwen, waarvoor de overheid tot eind 2023 vijftig miljoen euro had uitgetrokken. Dit programma, is opgestart door het Bouw en Techniek Innovatiecentrum (BITC), dat inmiddels is overgegaan in TKI Bouw en Techniek.
De zeven deeltrajecten van het programma hadden een heldere onderzoeksvraag. Zo werd er gewerkt aan methoden die meer inzicht geven in de emissies van deelsegmenten in de bouw. Ook de inzet van laag- en nul-emissie-bouwmaterieel en het toepassen van slimme bouwlogistiek zijn onderzocht.
In 21 deelprojecten hebben 98 partners aangetoond dat met innovatie, daadkracht, en samenwerking binnen de keten, de stikstofuitstoot in de bouw fors kan worden teruggebracht.
Ketensamenwerking
Sneller, duurzamer en goedkoper bouwen vergt ketensamenwerking. Staat duurzame ketensamenwerking in de bouw voor een doorbaak? De bouwsector is goed voor 40% van de wereldwijde CO2 uitstoot, en moet de uitstoot drastisch verminderen; niet alleen tijdens de bouw, maar ook bij het gebruik (energie) en later circulair kunnen terugwinnen van bouwmaterialen.
Met industrieel bouwen kunnen woningen sneller en goedkoper worden gebouwd. Modulaire bouwmethoden zijn nodig om sneller te kunnen bouwen bij hoogbouw, laagbouw, renovaties en uitbreiding van gebouwen (bijvoorbeeld bij optoppen).
Industrieel bouwen maakt bouwprocessen en -plaatsen duurzamer. Duurzaamheid en efficiëntie kunnen hand in hand gaan door de nieuwe duurzame geïndustrialiseerde bouwmethoden, biobased, lage emissie materialen en circulaire principes toe te passen.
De bouwstenen zijn er
Er zijn voldoende biobased bouwstoffen die we in Nederland kunnen telen zoals hout en vezels. Ontwerpers ontwerpen inmiddels met deze materialen. De principes van industrieel bouwen zijn bekend en kunnen bouwkosten en bouwtijd sparen; je kunt dan meer bouwen in minder tijd. Het Nieuwe Normaal is inmiddels een gedragen standaard met haalbare en ambitieuze circulaire prestaties in de gebouwde omgeving.
Emissieloos bouwen en transporteren zijn inmiddels geaccepteerde technieken; beschikbaar, betrouwbaar en betaalbaar. Voor het laden van elektrische voertuigen en werktuigen zijn, ook bij netcongestie, de nodige oplossingen. Voor het duurzaam en efficiënt regelen van de bouwlogistiek zijn er bouwlogistieke oplossingen en is bekend welke data ketenpartners moeten uitwisselen voor een naadloze planning.
Lees het TNO-Magazine met veel praktijkvoorbeelden hier.
Walther Ploos van Amstel.