Het FD kopt vandaag: ‘Overnamejacht in vrachtvervoer door hoge kosten voor vergroening‘. Stevige woorden op de voorpagina. Veel transportbedrijven hebben niet genoeg geld en kennis om over te stappen op elektrische vrachtwagens. Daardoor blijft de vergroening van de vloot achter en is schaalvergroting onvermijdelijk. Bovendien lopen transportbedrijven tegen de groeiende regeldruk bij milieurapportages aan.
Het FD sprak met experts uit de sector; ze zijn somber over de toekomst van de kleinere transporteurs. Hoe krijg je het peloton met de koplopers mee? Is schaalvergroting echt onvermijdelijk?
Kleine transporteurs staan met 1:0 achter
Zo’n 80% van de transportsector heeft minder dan 20 medewerkers; dat zijn meer dan 5.000 transporteurs. Die hebben 20% van de vrachtwagens. Vaak familiebedrijven. Kleinere transporteurs hebben meer kosten voor hun laadinfrastructuur, de stroom en een relatief hoge initiële investering. Grotere transporteurs zijn mogelijk een kwart tot de helft minder kwijt per kWh. En, die energiekosten zijn een kwart van de totale kosten als transporteur. Dan sta je meteen met 1:0 achter. Elektrisch rijden vergt veel meer dan alleen het aanschaffen van een elektrische vrachtwagen.
Het gelijke speelveld op basis van de vertrouwde dieseltechnologie en -prijs verdwijnt. Er komt een ongelijk speelveld met voor ondernemers (klein en groot) selectieve toegang tot schaarse logistieke ruimte voor hubs, personeel, data, energie en niet in de laatste plaats financiering. Is overnemen, of over genomen worden, dan het enige antwoord?
Samenwerking?
Een ondernemer reageerde op Linkedin op het FD-artikel: ‘Maar dit zijn geen overnames, het is het sluiten van de deuren. Ondernemers geven het op en geven hun wagens, klanten en chauffeurs aan de buurman. Armoede dus!’ Hij vraagt zich af hoe, en of de transportsector, ooit uit de race to the bottom komt. De praktijk laat zien dat overnames, en fusies, niet altijd slagen en veel energie van de mensen kost. Er is veel meer aan de hand in de sector dan enkel de uitdaging bij vergroening.
Het alternatief voor overnemen is samenwerken. De logistieke netwerken van de toekomst hebben gedeelde faciliteiten: samen met andere transporteurs vervoer bundelen, samen delen van capaciteiten en laadinfrastructuur en samen innoveren om de klant steeds beter van dienst te zijn. Samen sta je sterker.
Zonder transport staat alles stil
De logistieke sector is goed voor 13% van ons BBP. Het is een drijvende kracht achter de Nederlandse economie en maatschappij en zal zich continue moeten blijven vernieuwen om dat ook te blijven. Niet alleen bij vergroening.
Om de MKB-transporteurs te behouden is een robuust toekomstplan nodig voor de sector met als basis een (gelijk) speelveld dat gelijke kansen biedt. Dat plan moet van inspirerende koplopers in de sector zelf komen; met steun van verladers, banken, vastgoedpartijen, overheden en mededingingsautoriteiten. Het MKB kan niet zonder sterke ecosystemen.
Dat plan moet zijn gebaseerd op de eisen die in de toekomst aan de sector worden gesteld. Je wint het nooit van de klant en van de markt; die zijn onveranderd veranderlijk. Met subsidies kun je het structurele gat niet dichten. Daarom moet de sector nu nadenken over de toekomst. Anders staat zonder transport alles stil en is schaalvergroting inderdaad onvermijdelijk.
En de vergroening tegenhouden? Wat denk je zelf? Dat kan de transportsector zich echt niet veroorloven. Met zoveel ondernemerschap, talent en betrokkenheid in deze topsector is dat ook helemaal niet nodig.
Walther Ploos van Amstel.