Wie is er niet voor schonere lucht? Iedereen toch! Maar, dan moet je wel de juiste maatregelen nemen. Een Amsterdams raadslid twitterde over luchtkwaliteit en verkeer: “ja, houtstook moet ook wat aan gebeuren. Maar wegnemen uitstoot wegverkeer scheelt het meest. En niet alleen fijnstof, maar ook andere schadelijke stoffen”. Een simpele factcheck leert dat het raadslid geen gelijk heeft. Categorie: fake news.
De nieuwe cijfers van het Schone Lucht Akkoord (RIVM) laten zien dat de bijdrage van het verkeer aan de luchtvervuiling sterk is afgenomen in de afgelopen decennia. In steden als Amsterdam voldoet de lucht aan de oude WHO-normen. De nieuwe (2021) WHO-advieswaarden zijn echter strenger dan de oude advieswaarden en worden in 2030 niet overal gehaald. Toch hebben steeds minder Nederlanders last van vuile lucht.
Moet het schoner? Ja. Dat wil het Schone Lucht Akkoord ook. Hierin is afgesproken om de gezondheidseffecten van luchtvervuiling door Nederlandse bronnen in 2030 met 50 procent te verminderen. Dan leven kinderen die nu worden geboren straks drie maanden langer.
Wat zijn de grootste bronnen van luchtvervuiling?
Kijkend naar NOx dan is de sector wegverkeer met 22% de op één na belangrijkste sector. Het wegverkeer was overigens de sector die de grootste daling liet zien de afgelopen decennia. De wegverkeersemissies laten ook de komende 10 jaar een ruime halvering zien met Europese wetgeving voor emissies van nieuwe voertuigen. Ook dalen de emissies door instroom van elektrische voertuigen.
Eenzelfde beeld is te zien bij fijnstof. Hier staan de houtkachels thuis nu met stip op nummer een. Waar blijven dan de maatregelen?
Voor het modelleren van NOx en fijnstof zijn inmiddels nieuwe modellen waarbij de echte bronnen beter in beeld zijn en de metingen op straat ook in de buurt komen van de modelberekingen. Gebruik die modellen.
Zero emissie zones? Of, gaan we echt iets doen?
Ons raadslid zet grote druk op de invoering van zero emissies zones in zijn stad. De verantwoordelijke Amsterdamse wethouder zegt erover: “”Het zal de komende drie, vier jaar keihard werken worden. Maar het is niet dat ik er slecht van slaap.” Dat geldt zeker niet voor de vele kleine ondernemers die werken in de stad. Die liggen daar wel wakker van. Het is juist voor hun nu nog onbetaalbaar om de stap naar zero emissie voertuigen te maken.
De wethouder erkent dat ondernemers voor zero emissie stadslogistiek soms flink in de buidel moet worden getast: “Het kost natuurlijk geld. Je moet misschien een andere auto aanschaffen en daar komt de aanleg van het eigen laadpunt nog bij. Maar als je eenmaal rijdt, is het, -zeker met de huidige benzineprijzen- veel goedkoper.”
Het geven van subsidies aan de kleine ondernemers is een mooi plan; maar levert een euro subsidie straks wel de juiste milieuwinst op? Uiteindelijk, over 10 0f 15 jaar, rijden we allemaal elektrisch. De milieuwinst van ‘haastige spoed’ is marginaal. Ik zou de effecten eerst nog maar eens goed in kaart brengen. Zijn dit goed bestede belastinggelden?
Coalitie-onderhandelingen
Na woensdag gaan de lokale partijen in Nederlandse gemeenten weer aan de slag om hun coalitie-akkoorden te smeden. Natuurlijk moet het daarin om onze gezondheid gaan en dus ook over schone lucht.
Mijn advies aan de nieuwe raadsleden: lees de rapporten eens goed, verdiep je in de materie en praat met een echte experts. We weten zoveel meer over luchtkwaliteit dan vijf jaar geleden en over de maatregelen die echt helpen. De stelling van het raadslid dat het wegnemen van uitstoot van wegverkeer het meest scheelt is simpelweg niet waar.
Minder verkeer
Dat de (bestel)auto een andere plek verdient in steden is terecht. De ruimte in onze compacte steden is schaars en verkeersveiligheid is een hoog goed; minder verkeer is beter voor de stad. Maar, gebruik het argument van luchtkwaliteit niet voor (bestel)autotje pesten. Denk vooral na over hoe we ondernemers kunnen ondersteunen bij het verminderen van kilometers en voertuigen in de steden. Dat zet pas echt zoden aan de dijk.
Walther Ploos van Amstel.