Heeft het huis van de toekomst wel een toekomst?

Het is een stralende nazomerdag in Amsterdam. Maar, helaas werkt de zonwering al weer enkele weken niet. De besturing praat niet meer met de zonwering. Iedereen geeft de ander de schuld… vooral de software.

Wij wonen nu al weer anderhalf jaar met veel plezier op onze prachtige stek. Een iconisch gebouw voorzien van alle laatste stufjes; van het gas af, koeling met water uit het IJ, kentekenherkenning in de garage, zonnepanelen, laadpalen, slimme meters, KNX en veel handige app-jes. Het is het huis van de toekomst.

Meer-jaren-onderhoudsplan

Toch maak ik me zorgen over hoe toekomstvast ons huis van de toekomst is. Bij het maken van het meer-jaren-onderhoudsplan (MJOP) keek de beheerder vooral naar het dak, de fundering, de liften en de schilderbeurten. Maar, wat moet je doen als de leveranciers van de software uitvallen of onze warmtepomp niet meer wordt ondersteund. Als het niet warm wordt, dan kan het overal aan liggen. Zelfs aan de software van mijn smartphone.

Informatie over het gebouw

Ons pand won een wereldprijs voor beste BIM-project. Gefeliciteerd! Een geweldige teamprestatie. Toch staat ons bad in de badkamer niet op de juiste plek. Samen met de aannemer hebben we dit later in goed overleg opgelost.

De digitalisering die ambitieus begon in de ontwerpfase blijkt nu voor het onderhoud en beheer niet bruikbaar. Er is geen ‘BIM as build’ en onze onderhoudspartners kunnen niet met de digitale informatie werken. De werkbon is onze ‘fall back’ voor het gebouwbeheer

Een toekomst met 5G, IOT, remote diagnostics en prognostic health monitoring voor gebouwbeheer lijkt nog ver weg. Sturen op duurzaamheid? Geen idee hoe we dat kunnen doen.

Bescherming van de woonconsument?

Heeft het huis van de toekomst wel een toekomst? Slim is niet altijd slimmer. Veel VvE’s, en hun beheerders, zullen nog voor de nodige verrassingen komen te staan. De aandacht gaat uit naar harde structuur van het gebouw en niet naar de slimme software die steeds meer de functionaliteit bepaalt. Welke onderhoud vergt dit, en welke toekomstige investeringen zijn er nodig om het gebouw bij-de-tijd te houden? Anders is de woning over 5 jaar niet meer bewoonbaar.

Wat zijn de rechten van de woonconsument? Van wie is het eigendom van de digitale data en software, van wie zijn de BiM-bestanden en welke garanties gelden? Hoe voorkom je dat hackers de woning overnemen? De woning van de toekomst is alles behalve ‘stand alone’.

Met de komst van slimmere hightech woningen worden het beheer ervan en van de aansturende software steeds complexer. De beheerder moet precies weten wat er in het gebouw zit, wat de laatste software-updates waren, wat de componenten zijn en wat hun onderhoudsstatus is.

Paspoort

Van bijvoorbeeld de vliegtuigindustrie kunnen we veel lessen leren voor gebouwbeheer. Daar wordt voor luchtwaardigheid geëist dat de complete configuratie van het vliegtuig, zoals dat nu vliegt, altijd bekend is voor alle partijen die eraan sleutelen. Dat zijn open data. Zo’n vliegtuig heeft een eigen paspoort met alle relevante gegevens. Anders mag het toestel gewoon niet vliegen. Misschien moet er woonwaardigheidseisen komen?

Ik wil zo’n paspoort voor mijn woning. Het vastleggen van gegevens over ons appartement tijdens de uitvoering, de overdracht, de ingebruikname en later het beheer zijn het fundament voor effectief en efficiënt beheer later.

Als het dan een keer koud blijft in huis, dan kan de monteur met die informatie bij de hand snel een oplossing vinden. Hij kan die oplossing ook weer vastleggen in het paspoort van het huis. Dat moeten alle partijen in de keten van producent tot installateur samen regelen.

Bouwers zullen behalve technisch vakmanschap en een geweldige logistieke ondersteuning bij de uitvoering, ook aangesloten moeten zijn op branchebrede informatiesystemen. Alleen dat schept vertrouwen bij de consument dat de woning toekomstvast is.

 

Walther Ploos van Amstel.