Uit de RIVM-monitoring blijkt dat in 2023 overal in Amsterdam werd voldaan aan de Europese grenswaarden voor luchtkwaliteit. De metingen over het hele jaar laten zien dat de luchtkwaliteit verder is verbeterd ten opzichte van voorgaande jaren. Dit komt mede door gunstige weersomstandigheden, zoals veel wind en neerslag.
| Stof | Hoogste jaargemiddelde concentratie (2023) | EU-grenswaarde | WHO-advies (2005) | WHO-advies (2021) | Nieuwe EU-grenswaarde (2030) | Locatie |
|---|---|---|---|---|---|---|
| NO₂ | 31,4 μg/m³ | 40 μg/m³ | 40 μg/m³ | 10 μg/m³ | 20 μg/m³ | Weesperstraat |
| PM₁₀ | 18,8 μg/m³ | 40 μg/m³ | 20 μg/m³ | 15 μg/m³ | 20 μg/m³ | Stadhouderskade |
| PM₂.₅ | 9,7 μg/m³ | 25 μg/m³ | 10 μg/m³ | 5 μg/m³ | 10 μg/m³ | Stadhouderskade |
De gemiddelde concentraties stikstofdioxide en fijnstof in de stad blijven dalen. In 2023 voldeed Amsterdam voor het eerst aan de WHO-advieswaarden voor luchtkwaliteit uit 2005.
Uitvoering Actieplan Schone Lucht voor verkeeer
Per 1 januari 2025 zijn de uitstootvrije zones binnen de S100 voor nieuwe bestel- en vrachtauto’s en voor nieuwe brom- en snorfietsen (met uitzondering van Schellingwoude, Landelijk Noord en Weesp) van kracht.
Het aandeel uitstootvrije voertuigen blijft stijgen, met de snelste groei bij autobussen, brom- en snorfietsen en taxi’s. In het derde kwartaal van 2024 was binnen de Ring A10:
- Meer dan 40% van de autobussen uitstootvrij
- 29% van de brom- en snorfietsen uitstootvrij
- Meer dan 30% van de taxi’s uitstootvrij
- Ruim 10% van de personenauto’s uitstootvrij
De gemeente speelt een belangrijke rol in de uitbreiding van het laadnetwerk. Eind 2024 telde Amsterdam meer dan 8.600 publieke laadpunten. Dit aantal blijft groeien om te voldoen aan de verwachte behoefte van 18.000 laadpunten in 2030. Door netcongestie op het elektriciteitsnet moet het laadnetwerk echter slimmer en flexibeler worden ingericht. Momenteel wordt al circa 10% van de laadpunten ‘netbewust’ aangestuurd, waarbij de laadsnelheid en het tijdstip van laden zich automatisch aanpassen aan de beschikbare capaciteit.
Over hoe het zit met andere bronnen van luchtverontreiniging zegt de monitor ten onrechte niets…
Aangescherpte EU-grenswaarden per 2030
De Europese Unie heeft de wettelijke grenswaarden voor luchtkwaliteit per 2030 aangescherpt. Volgens de RIVM-prognoses zal in 2030 naar verwachting 10% van de meetlocaties in Amsterdam nog niet aan deze nieuwe norm voldoen. Dit betreft vooral drukke wegen zoals de Stadhouderskade, Weesperstraat, Wibautstraat, Haarlemmerweg en Jan van Galenstraat.
Gezondheidswinst?
Het college stelt steeds mooie doelen bij luchtkwaliteit. Maar, uit de monitor en de plannen blijkt niet concreet hoe het college die doelen gaat realiseren, welke Amsterdammers er nu die drie maanden langer en gezonder leven bij krijgen (ook de bewoners rond de A10?) en welk deel van die doelen vanzelf gehaald wordt met lopend (landelijk en Europees) beleid.
Hoeveel dagen langer en gezonder leven krijgen Amsterdammers erbij als het voorgestelde pakket aan maatregelen wordt aangenomen? TNO heeft onlangs de impact van de Amsterdamse maatregelen doorgerekend en komt met een beperkte verbetering onder aan de streep. Dat baart zorgen.
Mijn conclusie is dat we de beloofde drie maanden langer leven niet gaan halen in 2030. Waarom het college niet een integraal (herzien) actieplan en monitor voor schone lucht (op basis van alle bronnen van luchtverontreiniging) presenteert is niet duidelijk. Er is vooral nog werk aan de winkel waarbij, naast naar verkeer, ook een aanpak van bijvoorbeeld houtrook.
Lees de monitor hier.
Walther Ploos van Amstel.
Lees ook: Kluchtkwaliteit: laat je niet gek maken
Bron: Gemeente Amsterdam