Elke blogger weet het. Gebruik nooit, echt nooit, een foto van Internet voordat je weet wie de rechten van die foto heeft. Je krijgt geheid een claim van de juristen van Getty Images aan je broek. En, terecht! De fotograaf heeft zijn werk gedaan en verdient hiervoor alle ‘credits’.
Nu jagen ook de dagbladen achter bloggers aan. Bloggers worden aangepakt, als ze een stukje uit een artikel van een krant hebben overgenomen op hun blog om het te delen met hun achterban. Frankwatching berichtte daarover vorige week. Nieuws delen mag niet zo maar.
Daarover schreef Walther Ploos van Amstel donderdag een opiniestuk in de Volkskrant dat tot veel honderden reacties leidde… Hierin schrijft Walther onder meer….
Mijn eigen knipsels
Ik lees trouw mijn dagbladen. ’s Ochtends bij de koffie ligt de verse krant op tafel (of op de iPad). Als ik een waardevol nieuwtje zie, dan deel ik dat via Linkedin, Twitter en Facebook. Als het een echt journalistiek pareltje is dan maak ik een korte samenvatting voor mijn persoonlijke blog. Ik neem de kop van het artikel met wat tekstregels, noem de journalist met naam en toenaam, en link dan naar de (helaas vaak betaalde) website van het dagblad. Ere wie ere toekomt. Ik ben er zelf trots op als een andere blog weer verwijst naar mijn blog. Het komt niet in mijn hoofd op om daarvoor een rekening te sturen.
Dat nieuws is voor een select gezelschap van vakgenoten en vooral studenten die stof voor hun afstuderen of scriptie zoeken. De nieuwtjes komen steevast weer terug in de tentamens. Vroeger knipte je zo’n artikel uit de krant en het hing het op het prikbord. Het waren mijn knipsels uit mijn krant! Ik maak graag reclame bij mijn studenten voor de serieuze dagbladen.
Schikkingsvoorstel
Ik kreeg een aangetekende brief met een stevig schikkingsvoorstel van de juristen van Trouw. Overnemen van nieuws mag niet van Trouw, ook geen citaten. Hierover kun je heel lang, en heel uitgebreid, diepgaand en principieel praten… Collegakrant, de Volkskant, reageerde nog dezelfde dag met een instructie voor bloggers over het overnemen van artikelen; vraag het, en je krijgt het in beginsel. Delen is immers goed voor je karma.
Hoeveel recht krijgt de auteur?
Ik schrijf zelf boeken. Een auteursrechtloze samenleving is geen goed idee. Waarom zou ik anders nog die inspanningen doen om te schrijven? Ik lever graag een bijdrage aan het behoud van goede media en onderzoeksjournalistiek. Daarom betaal ik voor die kranten. Maar, ik vraag me toch af… Hoeveel zou er, na aftrek van alle juridische kosten, nu echt terecht komen bij de uitgever en de journalist. Volgens de specificatie van de advocaten namelijk weinig. Minder dan een kwart van de claim van 261 euro gaat naar de auteur en de uitgever.
Koop-een-quote
Ik snap dat toestemming vooraf nodig is. Maar, nieuws op blogs heeft alleen maar waarde voor de lezers als het vers nieuws is. Dat kan niet altijd wachten op die schriftelijke toestemming. Dagbladen: verzin een list! Wat is er makkelijker dan net als de foto’s van Shutterstock, te kunnen afrekenen met een simpele betaal-per-quote of abonnement. Denk als Spotify! Ik betaal graag een paar eurotjes voor een waardevolle link. Dat moet toch een succesvol business model kunnen zijn. Delen levert je zoveel meer karma op.
Slot en grendel
Met de huidige beperkingen op het overnemen, of zelfs maar verwijzen naar, krantenartikelen, en de dringende brieven van de juristen, snijden de dagbladen zichzelf diep in hun eigen vingers.
Ik wil dat mijn studenten weer serieuze dagbladen als NRC, Volkskrant en Trouw lezen in plaats van de Metro te scannen. Maar, hoe doe je dat als het nieuws achter slot en grendel gaat… Het zou toch jammer zijn als die mooie dagbladen daardoor in de vergetelheid raken!
Gelukkig neemt de Volkskrant stappen om hun mooie nieuws meer open te maken voor lezers! On line redacteur Laurens Verhagen maakte het volgende bekend: ‘Abonees mogen voortaan alles wat ze zien verder verspreiden, zowel dat wat online verschijnt als wat in print staat. Alles komt online en wordt deelbaar. Ook niet-abonnees kunnen dus alles wat die abonnees gedeeld hebben, gratis lezen, zij het dat Verhagen nog wel puzzelt op de gedachte om daar wellicht een grens aan te stellen. Het idee is: abonnees zijn de beste ambassadeurs. Perfecte marketing. Laurens Verhagen snapt het!
Walther Ploos van Amstel.
p.s. inmiddels heb ik ook overleg gehad met de redactie van Trouw. De spelregels zijn duidelijk… een stevige claim en enige teleurstelling resteren.