Bewoners van het Oosterdokseiland in het Amsterdamse centrum trekken aan de bel over het fietspad op de Odebrug. Volgens hen is het zebrapad daar levensgevaarlijk omdat een groot deel van de fietsers niet voor de voetgangers stopt. Dat leidt zelfs tot fysiek geweld, laat een rapportage van AT5 zien. Hoe zit het?
In de periode 2015-2020 heeft de gemeente de verkeersplannen voor de Oosterdoorgang uitgebreid besproken met bewoners, ondernemers en experts. Iedereen maakte zich zorgen over de enorme drukte op de ODE-brug met voetgangers, auto’s en fietsers. De gemeente koos voor een tweebaans fietspad en bovendien voor een nieuwe opstapplaats voor een GVB-pont.
Uitgangspunten voor ontwerp
Vanwege de verkeersveiligheid werd, na uitgebreide inspraak, in de nota van uitgangspunten voor het ontwerp opgeschreven: “Er komt een veilige en duidelijke oversteek voor voetgangers van Amsterdam Centraal naar Oosterdokseiland en vice versa met verkeerslichten en zebrapad”. Die verkeerslichten waren er in het verleden ook al. Over de uitgangspunten, en later het budget voor de uitvoering, heeft de gemeenteraad in januari 2022 positief besloten.
Nu, in 2024, blijkt dat de verkeerslichten er niet meer terugkomen. Wat is dat nou voor afspraak die je maakt als gemeente met bewoners en raadsleden? Dit is niet fatsoenlijk. Raadsleden zijn niet geïnformeerd en betrokken bewoners moesten het op straat uitvinden. Dat is niet goed voor het vertrouwen in de overheid.
Een woordvoerder van stadsdeel Centrum ontkent overigens glashard dat dit er staat (en wijst naar ander beleid). Ik schrijf deze woordvoerder een leesbril voor. De woordvoerder gelooft er heilig in dat je bij de ODE-brug als voetganger straks echt minder snel van de sokken wordt gereden.
Schijnveiligheid?
Leidt een verkeerslicht en het zebrapad niet tot schijnveiligheid? Waarschijnlijk wel. Gedrag, en handhaving, zijn de onbesproken olifant in de mobiliteitskamer. Maar, de gemeente heeft voor dit ontwerp op dit drukke punt zelf gekozen en zal dus nu zelf echt met voorstellen moeten komen om de verkeersveiligheid voor iedereen beter te regelen. De snelheid moet eruit, er zijn vluchtheuvels nodig en in de spits is er voorlopig maar een oplossing: klaarovers. Verkeerslichten zouden in beginsel niet nodig hoeven zijn. Opvallend genoeg is de helft van oversteek wel voorzien van verkeerslichten voor de voetgangers… wie snap het nog?
Gebrek aan kennis
Ik zie hetzelfde bij gesprekken over de verkeersveiligheid van voetgangers bij onder meer de Jan van Galenstraat en het Westerpark. Bij elk voorstel voor een zebrapad of voetgangerslichten beland je in een groot ambtelijke sprookjesbos en vele verkeersfabels. Maar het gesprek gaat nooit over het verbeteren van de verkeersveiligheid… Er is een hardnekkig gebrek aan kennis over voetgangers. Dat is triest.
Update 25 april 2024: De resultaten van de WOO zijn binnen. Het lijkt erop dat een ambtenaar het definitief ontwerp (na keurige inspraak en zorgvuldige behandeling door experts) naast zich neergelegd en de uitvoering veranderd. Inmiddels heb ik daarover raadsvragen gesteld. Ook bewoners van Oosterdok hebben een raadsadres ingediend.
Update 17 juli 2024: Het antwoord op het raadsadres is binnen. De verkeerslichten staan inderdaad genoemd in het plan, maar het was nooit de bedoeling dat ze er zouden komen. De wethouder schrijft: ‘Dit had duidelijker verwoord kunnen worden’. Bij de inspraak zijn we voor de gek gehouden?
De wethouder schrijft dat de situatie op en rondom de brug de afgelopen tijd is gemonitord waarbij ook rekening is gehouden met dat de situatie nog maar net gewijzigd is en iedereen moet nog wennen aan de nieuwe situatie. Er is gekeken welke maatregelen hier mogelijk zijn om de verkeersveiligheid voor voetgangers te verbeteren. Om de oversteek overzichtelijker te maken leggen we een steunpunt aan voor voetgangers halverwege het zebrapad tussen de twee richtingen van het fietspad in. Hiermee wordt de oversteek voor voetgangers veiliger. Een voetganger kan de oversteek in twee keer maken en bij elke oversteek worden maar fietsers uit één richting gepasseerd. We monitoren of deze aanpassing het gewenste effect heeft. Wordt vervolgd…
Kijk ook: Eerste ochtendspits op vernieuwde Odebrug niet zonder slag of stoot: ”WTF is er mis met jou?”
Walther Ploos van Amstel.