COVID-19 veranderde delen van het voedselsysteem van de ene op de andere dag. Traditionele ketens en afzetmarkten kwamen plotseling onder druk te staan: supermarkten en horeca waren minder of niet toegankelijk. De consument stapte naar de boer en naar de lokale producent.
Korte-keteninitiatieven
Korte-keteninitiatieven zagen hun omzet verdubbelen, net als online boodschappendiensten en maaltijdbezorgservices. Ondernemers sprongen in op de veranderde situatie met nieuwe producten, diensten en samenwerkingen. Tegelijkertijd kwamen vele ondernemers in zwaar weer, net als consumenten. Ook de druk op de Voedselbank nam toe door veranderde economische omstandigheden.
Ruimte voor innoveren
Door een disruptie als de uitbraak van COVID-19 kwam ons voedselsysteem (verder) onder druk komen te staan en kwam er plotselinge ruimte aan innovaties en alternatieven. Het is niet vanzelfsprekend dat de transitie naar een veerkrachtig voedselsysteem doorzet. De urgentie voor verandering kan afnemen.
De impact Hub Amsterdam onderzocht de positieve ontwikkelingen in ons voedselecosysteem, en daarmee de bijdrage van het regionale voedselecosysteem aan transitie, ondersteunen en versterken? Wat was de impact van COVID-19 op ondernemers?
Impactondernemers
Impactondernemers spelen een belangrijke rol in systeemverandering. Niet alleen omdat zij als ondernemers risico’s durven nemen en laten zien wat er nodig én mogelijk is. Bij deze groep zie je drie kenmerken van de nieuwe economie terug:
- ze zullen hun missie niet ondergeschikt maken aan de economische uitdagingen; hun moreel kompas is stevig verankerd;
- ze zijn omgevingssensitief en zoeken actief verbinding met alle stakeholders
ze zijn veerkrachtig: - ze bevorderen diversiteit in het bedrijfsmodel, want efficiëntie is ook een risico.
De bevindingen uit dit rapport bevestigen hoe belangrijk samenwerking is. Om economisch weerbaar te zijn, maar ook voor
snelle experimenten, ontwikkeling, kennis en opschaling. Door samen te werken inspireer je elkaar en kun je elkaar uitdagen om nog ambitieuzere, snellere stappen te zetten.
Acties
Het rapport benoemd meerdere thema’s waarop actie kan worden ondernomen. Eerlijke prijzen en andere financiering zijn onderwerpen die vaak ter sprake komen. Werken aan sociale en duurzame waarde wordt vaak toegejuicht, maar vertaalt zich nog lang niet altijd in een opbrengst of prijs die kan concurreren met opbrengsten en prijzen van ondernemers die geen rekening houden met deze waarden. Dat maakt impactondernemers kwetsbaar en remt transitie. Financiers kunnen hier verandering in brengen door investeringen en financieringscriteria zo aan te passen dat niet alleen economisch, maar ook sociaal en ecologisch rendement wordt meegerekend.
Ook (lokale) overheden spelen hier een belangrijke rol: belastingen zijn een waardevol instrument om bedrijven en consumenten te sturen in hun gedrag. Daarnaast is inkoop belangrijk. Als financiers, overheden en verbinders met duurzame ambities moeten wij vooraan staan om te laten zien hoe het anders kan! Dat kunnen we stimuleren door de inkoop binnen de eigen organisatie bij impactondernemers te doen: zo vergroot je hun afzet en communiceer je een nieuwe norm.
Bron: Iamsterdam