Maakbedrijven gaan steeds meer circulair werken. Toch neemt het totale materiaalgebruik van de maakindustrie nog niet af. Circulaire innovaties zijn vaak complex en kostbaar, terwijl afnemers veelal nauwelijks extra geld voor (meer) circulaire producten over hebben. Er zijn kansen op circulaire versnelling, maar die vereisen wel strategische keuzes en concrete stappen richting waardebehoud stelt ING in een nieuwe publicatie.
Barrières
Circulaire strategieën vereisen nog veelal intensieve samenwerking tussen partijen die hun nek durven uit te steken. Naast de vaak hogere kosten, vormen koudwatervrees, een gebrek aan kennis en vaardigheden en tekortschietende coördinatie in de productie- of waardeketen nog vaak een te grote barrière voor de ontwikkeling van meer circulaire producten.
Het aanbieden van productgebruik als dienst biedt circulaire prikkels. Trends als ‘van eigendom naar gebruik’ of ‘product-as-a-service’ en de vraag van klanten naar flexibele oplossingen versterken deze ontwikkeling.
Waardepropositie
Het type waardepropositie kan vanuit het vaak gehanteerde denkraam van een ‘Product-service-system’ worden ingedeeld in acht verschillende businessmodellen die uit een mix van producten en diensten bestaan. Deze variëren van een product met een beperkte aanvullende dienst, zoals het verlengen van garantie, tot het volledig ontzorgen van de klant, waarbij het product een minder prominente rol in de totale propositie heeft. De mixvormen zijn onder te verdelen in drie hoofdcategorieën: productgeoriënteerde, gebruiksgeoriënteerde en resultaatgeoriënteerde modellen.
Bedrijfsvoering
Bedrijven die vanuit een motivatie van ‘duurzaamheid’ direct een circulair model introduceren, hebben een grote uitdaging. De overgang van productverkoop naar servicemodel is al fors. Bij een directe implementatie van het circulaire model moet ook ontwerp, retourlogistiek en herinzet van producten voor elkaar zijn.
Relatief dure leaseconcepten of ‘statiegeldconstructies’ werpen voor klanten soms al te veel barrières op en voorkomen dat een concept goed verkocht raakt. Zeker voor kapitaalgoederenproducenten heeft de route naar een circulair model meer kans van slagen als deze langs de lijnen van het onderhouds- en vervolgens service-model loopt.
De servitization-aanpak had een aanzienlijke invloed op alle facetten van de bedrijfsvoering (HR, financiering, technologie, marketing en sales). De overgang naar servitization is vrijwel altijd een complexe netwerk-operatie, waarbij klanten, toeleveranciers en nieuwe partners betrokken moeten worden.
Bron: ING