Nederland telt zo’n 3.370 tankstations. Daarvan staan er 243 aan de snelweg en ruim 3.000 in en rond de bebouwde omgeving. Op termijn is er geen fossiele brandstof meer nodig. Wat betekent dit voor de huidige tankstations? “Niemand weet nog hoe de toekomst van de benzinestations er precies uit zal zien. Maar dat het aantal pompen drastisch zal afnemen, is onvermijdelijk”, stelt Frank Ten Wolde, expert bij APPM. Veel tankstations zullen een andere functie krijgen of verdwijnen. De branche zelf verwacht dat er uiteindelijk ongeveer 2.500 benzinestations overblijven.
Laden voor vrachtwagens
Volgens adviseurs van Elaad zal ongeveer 7% van de laadsessies voor vrachtvervoer plaatsvinden op verzorgingsplaatsen (tankstations langs de snelweg), vooral voor langeafstands- en internationaal vervoer. Chauffeurs maken daarnaast vooral gebruik van private laadinfrastructuur bij bedrijven. De minister presenteerde onlangs een nieuwe aanpak voor verkeersveilige verzorgingsplaatsen.
De vraag is of deze aanpak wel aansluit bij de Europese plannen voor truck parkings? Zijn de klassieken tankstations hiervoor nog wel nodig? Chauffeurs die goederen van en naar Nederland vervoeren, kunnen in de toekomst gebruikmaken van beveiligde truck parkings. Op beveiligde vrachtwagenparkeerplaatsen kunnen chauffeurs hun vrachtwagens veilig parkeren, zodat de kans op ladingdiefstal en inbraken beperkt is. De beveiligde parkeerplaatsen bieden de chauffeur naast veiligheid ook comfort en een pallet aan services en diensten. Mogelijk ook het elektrisch laden. Is dan nog (extra) ruimte nodig bij de tankstations langs de snelweg.
De EU subsidieert de ontwikkeling van nieuwe beveiligde parkings. Met de subsidie is de aanleg van zo’n 1.600 parkeerplekken in Nederland met voorzieningen voor chauffeurs langs belangrijke snelwegen voor het goederenvervoer van en naar de Rotterdamse haven een stap dichterbij gekomen. Waarom zou een vrachtwagen dan nog naar een ‘normale’ verzorgingsplaats gaan?
Laadpunten
Op verzorgingsplaatsen kunnen vergunningen voor laadpalen worden aangevraagd. Het huidige beleid voorziet echter niet in specifieke vergunningen voor laadpalen voor zwaar vervoer. De meeste laadpunten langs het hoofdwegennet zijn gerealiseerd als basisvoorziening en bevinden zich op ruim 130 verzorgingsplaatsen. Daarmee is Nederland koploper in Europa bij laadpunten voor personenauto’s.
Voor vrachtverkeer is het vaak moeilijker om aanvullende voorzieningen veilig in te passen vanwege de grootte van vrachtwagens. Rijkswaterstaat beoordeelt vergunningaanvragen op veiligheid en doelmatigheid en heeft enkele vergunningen verleend om bijvoorbeeld een dieselstraat om te bouwen tot een laadpunt. Wanneer vergunningsaanvragen zijn afgewezen, komt dat vaak door problemen met de veilige inpassing op de verzorgingsplaatsen.
Verkeersveiligheid
De verkeersveiligheid wordt belangrijker bij uitbreiding van laadinfrastructuur die nodig is om weggebruikers in de toekomst te kunnen blijven bedienen. Extern onderzoek door Arcadis heeft mogelijke maatregelen in kaart gebracht. Een van de adviezen is om bij een herinrichting van verzorgingsplaatsen volgens het nieuwe beleid geen parkeerplaatsen en laadplekken meer toe te staan op het voorterrein van het tankstation. Dit moet zorgen voor voldoende wachtruimte nabij laadpunten en duidelijke, verharde looppaden tussen de verschillende voorzieningen op de verzorgingsplaats.
De verwachting is dat de toenemende elektrificatie van het wegverkeer zal leiden tot een grotere laadbehoefte op verzorgingsplaatsen langs het hoofdwegennet, vooral op locaties waar zwaar vervoer moet laden. Om aan deze toekomstige laadbehoefte te voldoen, is het noodzakelijk om grotere netaansluitingen te realiseren op deze verzorgingsplaatsen. Als deze grotere netaansluitingen en/of transportcapaciteit niet tijdig kunnen worden verkregen, kan een koppeling met grootschalige opwekking en opslag een mogelijke oplossing bieden voor de vermogensvraag op verzorgingsplaatsen.
Nog wel nodig?
Het ministerie bereidt een subsidieregeling voor voor de realisatie van private laadinfrastructuur, die naar verwachting rond de zomer wordt opengesteld. Er komt ook een subsidieregeling voor publiek toegankelijke logistieke laadinfrastructuur. De vraag is echter of je bij de ontwikkeling daarvan de vrachtwagens nog wel moet meenemen.
Is er over 10 tot 20 jaar extra ruimte nodig bij de tankstations langs de snelwegen? Kunnen de vrachtwagens niet beter door ‘dedicated’ truck parkings worden bediend (ook voor de behoefte aan diesel tot zeker 2050)? Waarschijnlijk is voor het laden van personenauto’s en bestelauto’s al genoeg ruimte nodig bij de verzorgingsstation.
Bron: Ministerie IenW