We zien steeds vaker lichte elektrische vrachtvoertuigen (LEVV’s) in het Nederlandse straatbeeld en hun aantal zal de komende jaren naar verwachting groeien in de bezorging van pakketten en levensmiddelen en lokale flitsbezorging. Daarnaast zijn er kansen in de medische en gezondheidssector (bijvoorbeeld huisartsen, fysio’s), midden- en kleinbedrijf (zoals bakkerijen en wijnwinkels) en de servicelogistiek (monteurs).
Toch zullen niet alle dieselbestelauto’s vervangen worden door LEVV’s. Sommige ondernemers zullen eerder kiezen voor een elektrische bestelbus. Dit blijkt uit een verkennend onderzoek van het Kennisinstituut voor Mobiliteitsbeleid (KiM).
Wel of niet overstappen?
De redenen voor gebruikers om over te stappen op een LEVV zijn dat ze zich snel, makkelijk en efficiënt door de stad verplaatsen met een LEVV. Ook worden duurzaamheid, imago, gezondheid en kostenbesparing genoemd als reden. Deze laatste reden komt mede omdat men geen autorijbewijs nodig heeft voor e-bakfietsen en zodoende meer geschikt personeel te vinden is als bestuurder ten opzichte van een bestelbus.
De redenen dat ondernemers niet overstappen op een LEVV zijn divers; zo wordt onder andere het beperkte volume, massa of actieradius van de LEVV genoemd. Ook is voor sommige werknemers de bus een deel van de arbeidsvoorwaarde, is men bang dat een LEVV leidt tot een complexere bedrijfsvoering of heeft men soms niet de financiële middelen om een nieuw voertuig (LEVV of bestelbus) aan te schaffen. Bij dit laatste is het goed om te beseffen dat de markt voor tweedehands LEVV’s momenteel vrijwel niet bestaat.
Duurzamer
KiM concludeert dat een duurzaamheidswinst mogelijk is. De mate van deze winst varieert sterk van 10% tot 73% CO2 reductie per bezorgd pakket. Elektrische vrachtfietsen zijn duurzamer, in termen van CO2 uitstoot (en energiegebruik), dan een diesel bestelbus. LEVV’s zullen zeker niet alle bestelauto’s vervangen, omdat ze niet voor alle afstanden en laadvermogens geschikt zijn.
Gedeeltelijk kan dit worden opgelost door meerdere LEVV’s te gebruiken, maar dit is kostentechnisch niet interessant. Zijn de lading en de afstand wel geschikt voor een LEVV, dan nog kunnen bedrijven huiverig zijn om hun bestelauto te vervangen door een LEVV. Zo vereist overstappen op LEVV’s vaak aanpassingen in de bedrijfsvoering, zoals het gebruik van (micro)hubs. Verder zijn er gebruikersgroepen, die liever een bestelbus houden vanwege het gemak en comfort, bijvoorbeeld servicemonteurs.
Verkeersveiligheid
Het is niet te zeggen wat het effect op verkeersveiligheid zal zijn als bijvoorbeeld bestelauto’s worden vervangen door LEVV’s, die ook nog eens gedeeltelijk op het fietspad rijden. Dit zou verder onderzocht moeten worden. Rijkswaterstaat schat in dat toelating van e-bakfietsen op het fietspad gunstig is voor de verkeersveiligheid, begrijpelijkheid en handhaafbaarheid. Maar, harde cijfers ontbreken.
Kosten
Bij één-op-één vervanging zijn zowel de vrachtfiets en compacte distributiewagen goedkoper dan de elektrische of diesel bestelbus. Het kostenvoordeel van een vracht-fiets is 10%-15% en van een compacte distributiewagen ongeveer 5% tegenover de bestelauto-optie, stelt KiM. Hierbij kijkt KiM overigens niet naar de kosten van de (micro)hubs voor overslag en stalling! Die kunnen aanzienlijk zijn.
Het volume van een vrachtfiets is circa vier keer kleiner dan van een bestelauto. De gemiddelde belading van een bestelauto ligt in de praktijk echter vaak fors onder de maximale beladingsgraad. Desalniettemin is het waarschijnlijk dat er meer LEVV’s nodig zijn om een bestelauto te vervangen bij post- en pakketbezorging of afleveren van andere goederen.
Als 1,5 vrachtfietsen nodig zijn om een bestelauto te vervangen, dan verdampt het prijsvoordeel van de vrachtfiets. Zo is de vrachtfietsenoptie in dit geval 25% duurder dan de bestelauto-optie. Zelfs met een 10% lager loon voor de vrachtfiets-bestuurder tegenover de bestelautobestuurder, blijft de vrachtfietsoptie 10% duurder dan de bestelauto-optie. Ook de compacte distributiewagen biedt geen kostenvoordeel als drie compacte distributiewagens nodig zijn om twee bestelauto’s te vervangen.
Nieuwe diensten
LEVV’s kunnen overigens niet alleen bestelautoritten vervangen, maar ook nieuwe diensten genereren, denk hierbij aan flitsbezorging van boodschappen. Al met al is het lastig te zeggen om met zekerheid te zeggen of LEVV’s een positieve bijdrage leveren aan een beter bereikbare en veiligere stad. Hierdoor is het nodig om de komende jaren het gebruik van LEVV’s goed te monitoren.
Bron: KiM