Het is zeker geen lichte kost: ‘How the World Ran Out of Everything: Inside the Global Supply Chain‘ van Peter S. Goodman. Goodman is Global Economics Correspondent bij New York Times. Tijdens de coronapandemie kwamen veel supply chains in de problemen. De gevolgen merken we nog elke dag. Goodman beschrijft op een toegankelijke manier de problemen in detail, aan de hand van veel praktijkvoorbeelden, feiten en data.
NRC schreef eerder over het boek: “De journalist legt het proces van productie tot winkel stap voor stap bloot. Hij schrijft vlot, en laat bij elke tussenstap zien wie de werknemers zijn die een product een stap verder naar de consument helpen. En vooral ook: in welke omstandigheden zij hun werk doen”.
Goodman komt via de strakke georganiseerde T-Ford fabrieken van Henry Ford, het Just-in-time concept van Toyota naar de macht die de grote concerns en platforms in productie, grondstoffen en transport vandaag hebben. We zijn in de greep van het geïnstitutionaliseerde ‘McKinsey efficiency denken’ in supply chains. Na de eerste hoofdstukken bekruipt je wel het gevoel dat we in ons vakgebied werkelijk niets goed doen.
Marktwerking, globalisering, kapitalisme, lobbyisten en focus op aandeelhouderswaarde houden supply chains in een ijzeren greep. Wie ook maar een moment denkt dat de consument aan het stuur staat komt bedrogen uit. Alleen overheidsingrijpen in de falende marktwerking gaat ons redden. Maar, dat komt veelal te laat en pakt soms averecht uit.
Goodman schets een gitzwart beeld. Alsof ondernemers niet deugen. Alsof consumenten geen baat hebben gehad bij een enorm aanbod aan betaalbare producten. Alsof alle arbeiders onder de armoedegrens leven. Alsof we niets hebben gedaan aan verduurzaming? Alsof korte ketens de heilige graal zijn. Wereldwijd is de welvaart toegenomen mede dankzij de wereldwijde supply chains.
Goodman houdt het bedrijfsleven een spiegel voor. Dat is een ongemakkelijk. Het is nog even urgent als drie jaar geleden, stelt hij. De problemen die toen de supply chains tot stilstand brachten, zijn niet opgelost. Volgens Goodman is de mensheid afhankelijk geworden van een slecht georganiseerd en fragiel systeem, dat bij een volgende schok opnieuw kan vastlopen.
Ondanks het sombere gevoel bij het lezen is het boek een aanrader voor iedereen die strategisch nadenkt over de toekomst van supply chains. Misschien zijn we wel een beetje naïef? Het boek kan ons helpen om ons vakgebied weer relevant te maken.
Te koop bij onder meer Managementboek.
Walther Ploos van Amstel.
Lees ook de recensie in the Guardian.