In de foodsector zijn de laatste 10 jaar veel distributiecentra gebouwd. Het draagvlak voor nog meer distributiecentra daalt. Daarom moeten bedrijven naar een efficiëntere en slimmere aanpak van hun distributie samen met partners. Op Foodlog schrijf ik over het nijpende tekort aan logistiek vastgoed in de foodsector.
Hoogvliet, Jumbo, Albert Heijn, Picnic, Hellofresh en Plus ontwikkelden hypermoderne distributiecentra in de afgelopen jaren. Maar de bezwaren van omwonenden tegen de lelijke giga-blokkendozen, tegen het extra verkeer in de buurt en de overlast van in de buurt gehuisveste arbeidsmigranten groeit. Albert Heijn zag twee maanden geleden af van de bouw van een distributiecentrum in de Amsterdamse Lutkemeerpolder. Activisten protesteerden fel en lijmden zelfs de sloten van AH-supermarkten in Amsterdam dicht.
We zullen moeten leren met veel minder ruimte meer te doen. Het College van Rijksadviseurs, een adviesorgaan van de regering, bepleit een stop voor nieuwe locaties voor distributiecentra. Nieuwe ruimte voor foodlogistiek is niet meer vanzelfsprekend. Wie nu nog plannen heeft, staat met de rug tegen de muur.
Food is grootgebruiker van logistiek vastgoed
De retail en groothandel in food zijn grootgebruikers van logistiek vastgoed. Nederland telt zo’n 100 distributiecentra van de grote retailers, meer dan 100 home delivery centra (het worden er steeds meer) en bijna 1.000 distributiecentra in de foodservice groothandel. Vaak liggen die distributiecentra bij steden waar de ruimte voor bedrijven verdwijnt voor woningbouw.
De kans dat gemeenten in hun omgevingsvisies nog nieuwe terreinen aanwijzen voor distributiecentra is klein. Nederland heeft echter juist nieuwe, geautomatiseerde distributiecentra nodig heeft voor de transitie naar elektrisch vervoer, de groei van online en de out-of-home markt en de ontwikkeling van zogenaamde dark kitchens. Waar vind je over 5 tot 10 jaar nog de ruimte, voldoende stroom en de werknemers? De huidige distributiecentra zijn niet toekomstvast.
Mag het ietsje minder zijn?
Bedrijven in de foodsector zullen moeten leren met veel minder ruimte meer te doen. Het is nodig om meer logistieke efficiëntie te realiseren in de distributienetwerken in de foodsector. De bestaande capaciteit in opslag, verwerking en vervoer zijn efficiënter te benutten als bedrijven goederenstromen consolideren bij opslag, verwerking en vervoer. Open en verbonden logistieke netwerken waarin producenten, retailers, logistiek dienstverleners, groothandels en flexpartners intensief samenwerken wordt de gouden standaard in foodlogistiek.
Samenwerking vergt wel een omslag in denken. Traditioneel denken we in logistiek vanuit de harde stuff; pallets, barcodes, rolcontainers en vrachtwagens. De toekomstige logistiek vraagt om fluff; het slimme gebruik van data bij de gezamenlijke planning en uitvoering van logistieke operaties. Daar zit de efficiëntiewinst.
Bedrijven staan vandaag voor een aantal vragen: waar zitten we over 10 jaar? Met wie zitten we daar? Hoe besturen we de keten? En wie gaat dat binnen onze organisatie regelen?