Marinus Jan Ploos van Amstel is op 78-jarige leeftijd overleden. Hij heeft erg veel betekend voor de logistieke sector. Als zijn oudste zoon breng ik hier een In Memoriam aan Pa Ploos.
Marinus Jan Ploos van Amstel is op de leeftijd van 78 jaar overleden in Eindhoven. Als zoon heb ik 30 jaar met hem mogen samenwerken op universiteiten, aan boeken en andere projecten. Graag wil ik terugblikken op zijn werkend leven van Pa Ploos, of Rien, zoals vrienden hem noemden bij Philips en op de Technische Universiteit.
Zijn werkend leven
Marinus Ploos van Amstel is begonnen als dienstplichtig materieelofficier bij de Luchtmacht. Zijn eerste baan was bij Philips: de bevoorrading van Zuid-Amerikaanse fabrieken. Korte tijd heeft hij gewerkt bij het metaalbedrijf Everts en van der Weide en de kabelfabriek KNF.
De liefde voor logistiek kwam toen oud vLm-voorzitter ir. Albert Schaafsma hem naar Philips haalde voor de centrale afdeling Technische Organisatie en Efficiency. Daar heeft hij zich, onder leiding van prof. ir. Wim Monhemius en prof. ir. Constant Botter, verdiept in de logistiek. Samen met Graham Sharman van McKinsey heeft hij gewerkt aan de reorganisatie van de internationale distributielogistiek. Het was vervolgens een logische stap naar de afdeling Corporate Forwarding van Philips.
Publiceren
Bij Philips mocht hij zijn concepten aan het papier toevertrouwen, om deze met collega’s wereldwijd te delen. Wat eerste interne Philips-publicaties werden eind jaren ’80 internationale wetenschappelijke publicaties. Dit leidde tot een fellowship van de National Council of Physical Distribution Management NCPDM (de latere CSCMP Council of Supply Chain Management Professionals). Dat was een erkenning voor zijn werk op internationaal niveau.
Door zijn internationale presentaties kwam hij in contact met de wetenschappelijke wereld via Prof. Ad van Goor, Prof. Martin Christopher en Prof. David Farmer. Met Farmer kwam ook het eerste Engelstalige boek tot stand: ‘Effective pipeline management’.
Met Van Goor schreef Pa Ploos mee aan een serie boeken die vandaag de dag nog in het onderwijs worden gebruikt: ‘Fysieke distributie: denken in toegevoegde waarde’ , ‘Werken met distributielogistiek’ en ‘European distribution and supply chain logistics’. Gekscherend wordt vaak gesproken over de boeken van de vader, de zoon en de heilige geest.
Kennis delen met professionals
Pa Ploos deelde graag kennis met jonge professionals. Hij was meer dan 15 jaar betrokken bij de MIG (Manager Integrale Goederenstroombesturing) en de latere EMLog-opleiding (European Manager Logistics). Meer dan 10 jaar was hij een drijvende kracht achter de TIAS MTL studie (Transport en Logistieke Dienstverlening), zowel als docent, lid van de raad van advies en als gewaardeerd en gevreesd lid van de examencommissie samen met prof. Jos Vermunt en prof. Kees Ruijgrok. Ook was hij redacteur van de praktijkboeken ‘Magazijnen en Distributiecentra’ en ‘Transport en Logistiek’.
Pa Ploos gaf les aan Nederlandse, Duitse en Belgische Universiteiten en heeft meer dan 200 congressen toegesproken of geleid. Zijn geliefde doelgroep was ‘de controllers’. De controllers begrepen goed de link tussen de markt, de logistiek en geldstromen.
Professoren en ministers
Van 1989 tot 2000 was hij deeltijd hoogleraar aan de Technische Universiteit in Eindhoven. Drie promoties kwamen onder zijn leiding tot stand: Sander de Leeuw (nu verbonden aan de Vrije Universiteit en hoogleraar aan Nottingham Business School), Bart Vos (nu hoogleraar in Tilburg) en Dick van Damme (nu lector aan de Hogeschool van Amsterdam). Hij genoot van het les geven, maar had een gruwelijke hekel aan de mores ‘onder professoren’.
Naast de universiteit was hij betrokken bij de ontwikkeling van de Brabantse logistieke sector, lid van de Betuweroutecommissie en adviseur bij het Verkeer en Waterstaat. Regelmatig mocht hij met de minister mee naar het buitenland. Maar, omgaan met ministers was niet zijn sterkste kant. Nadat Pa Ploos in het RTL Nieuws de maatregelen van een minister als ‘gerommel in de marge’ bestempelde, was hij even ‘persona non grata’ in Den Haag.
Inhoudelijke bijdragen aan de logistiek
De bijdragen van Pa Ploos aan de logistiek, zijn te vinden in logistieke kostenbeheersing, pijplijnbeheersing en in de erkenning dat productkarakteristieken als waardedichtheid, verpakkingsdichtheid en landspecificiteit bepalend zijn bij de inrichting van logistieke netwerken.
In scripties wordt steevast verwezen naar de ‘Ploos-matrix’. Daarin wordt het verband tussen enerzijds waardedichtheid en verpakkingsdichtheid en anderzijds transportkosten, handlingkosten, rentekosten en opslagkosten aangegeven. Deze matrix is nu de standaard in artikelen en boeken over logistiek.
Pa Ploos kreeg de Persoonlijke Logistiekprijs van de vereniging Logistiek management in 2005 voor zijn bijzondere verdienste voor de logistieke bewustwording in Nederland.
Pa Ploos laat zijn vrouw Tineke en vier zoons achter met veel mooie herinneringen aan vakanties aan het Italiaanse Como-meer en een rijk leven in de bossen van Bergeyk en de Dommelvallei in Eindhoven.