Het Ministerie van IenW zet door met maatregelen voor duurzame mobiliteit. Staatssecretaris Heijnen informeerde de Tweede Kamer over de voortgang van de maatregelen.
De inzet op techniek en innovatie voor klimaatneutrale mobiliteit heeft geleid tot verdere verduurzaming van de mobiliteitssector. Het vertrouwen om in Europa de afspraak te maken om vanaf 2035 alleen nog maar emissievrije nieuwe personenauto’s te verkopen, is een positieve uitkomst daarvan. Het is de verwachting dat binnen enkele jaren een vergelijkbare afspraak gemaakt wordt voor zware voertuigen. Dit past in de trend van steeds meer normeren, ook voor luchtvaart en scheepvaart.
Nederland als koploper
Europa volgt het Nederlandse voorbeeld en hiermee wordt een nieuwe fase ingeluid: Nederland gaat van koploper naar de uitrolfase. Een groot deel van de bevolking is hier klaar voor, volgens de staatsecretaris. Dat merkt de staatssecretaris aan de betrokkenheid bij de verschillende projecten en aan het volledig benutten van de subsidies voor Elektrische Personenauto’s Particulieren (SEPP), Schoon en Emissieloos Bouwmaterieel (SSEB), Zero Emissie Trucks (AanZET) en Elektrische Bedrijfsauto’s (SEBA). Er is inmiddels een actief netwerk van organisaties dat hiermee constructief aan de slag is.
Staatssecretaris Heijnen: “Het is niet meer de vraag óf we overgaan naar emissievrij vervoer, maar hoe en hoe snel”. Dit brengt nieuwe opgaven met zich mee zoals netcongestie. Dit kan ook impact hebben op elektrisch rijden, met name voor de transportsector. De staatssecretaris stelt dat het goed is dat Nederland al relatief vroeg aan de slag is gegaan met experimenten voor schone mobiliteit. Daardoor loopt Nederland in een vroeg stadium tegen dit soort knelpunten aan en hebben we de tijd ze aan te pakken.
IBO-klimaat
De mobiliteitssector moet bijdragen aan het doel van het kabinet om tenminste 55 procent CO2 te besparen in 2030, op weg naar klimaatneutraliteit in 2050. De laatste Klimaat- en Energieverkenning (KEV) van het Planbureau voor de Leefomgeving laat zien dat die ambitie nog niet binnen bereik is. Daarom is het Interdepartementaal Beleidsonderzoek (IBO) Klimaat van start gegaan dat kijkt welke beleidsmaatregelen er nodig zijn om de klimaatdoelen van 2050 voor de mobiliteitssector te halen.
Het IBO-klimaat resulteert in concrete beleidsopties. Deze worden aan uw Kamer voorgelegd om afgewogen keuzes te kunnen maken tijdens de besluitvorming van de Voorjaarsnota 2023. Het betreft opties die uitgaan van beleid dat normerend en beprijzend is. Tijdens de voorjaarsbesluitvorming zal zowel over de maatregelen uit het IBO-klimaat als de toekenning van de middelen uit het Klimaat Transitie Fonds (KTF) worden besloten.
Verduurzaming logistiek
Voor de verduurzaming van de logistiek blijft het ministerie bedrijven ondersteunen bij de aanschaf van schone vrachtauto’s en bouwmaterieel. COP27 heeft Nederland de kans gegeven haar voortrekkerspositie op duurzaam transport te demonstreren met mondiale overeenkomst voor emissieloos vrachtvervoer.
In oktober 2022 is het subsidieplafond voor 2023 voor de Subsidie Elektrische Bedrijfsauto’s (SEBA) vastgesteld. Voor 2023 is €33 miljoen beschikbaar voor voertuigen uit de categorieën N1 en N2 tot 4.250 kg. De belangrijkste inhoudelijke wijziging is dat het plafond van maximaal 400 voertuigen per juridische entiteit uit de regeling is gehaald. Reden hiervoor is dat in de praktijk bleek dat dit plafond niet tot nauwelijks werd bereikt door aanvragende organisaties.
Met het budget kan de groei van het aantal elektrische bedrijfsauto’s worden doorgezet. Daarnaast is het subsidieplafond voor de Aanschafsubsidie Zero Emissie Trucks (AanZET) vastgesteld. In 2023 is €30 miljoen beschikbaar voor voertuigen uit de categorieën N2 vanaf 4.250 kg en N3. De regeling opent in april 2023.
Er is ook een subsidieregeling voor het opschalen van waterstof in het (zwaar) wegverkeer aangekondigd. Daarvoor is in eerste instantie 22 miljoen beschikbaar (de regeling gaat mogelijk medio 2024 open). Deze subsidieregeling betekent een relevante start in de opschaling en de invulling van de verplichting uit de toekomstige Renewable Energy Directive (REDIII) en de Alternative Fuel Infrastructure Regulation (AFIR), al zal afhankelijk van de uitkomsten van de Europese onderhandelingen nog aanvullende inzet nodig zijn voor volledige implementatie van beide verordeningen.
Europese samenwerking
De staatssecretaris roept, samen met België, Luxemburg en Denemarken, de Europese Commissie op om ambitieuze milieunormen voor vrachtwagens te stellen. De vier landen sturen samen een brief. De Commissie komt naar verwachting in februari 2023 met nieuwe conceptnormen.
Staatssecretaris Heijnen, die de brief namens Nederland ondertekent, zegt het volgende over de oproep aan de Europese Commissie:
“Vrachtwagens en bussen zorgen voor ruim een derde van de CO2-uitstoot van al het wegverkeer, en zijn een grote bron van luchtvervuiling die mensen direct inademen. Dit is een kans daar wat aan te doen. De noodzaak is er, de techniek is er en ik zie dat onze transportbedrijven graag vooruit willen. Maar dan moeten we wel zekerheid en duidelijkheid bieden. Op grote schaal. Daarom zijn ambitieuze Europese normen nodig. En moeten we zorgen voor de juiste randvoorwaarden, zoals laadpalen. De Europese Commissie heeft de sleutel voor meer schone vrachtwagens en bussen in handen. Ik roep dus, met mijn collega’s, op om leiderschap en ambitie te tonen. Dit is het moment.”
Bron: Ministerie IenW