De minister van Klimaat en Energie vindt dat het kabinet voldoende doet om de klimaatdoelen te halen. Uit de meest recente Klimaat- en Energieverkenning blijkt wel dat het kabinet nog niet op koers ligt om de doelen voor 2030 te halen. Daarom wil het kabinet de uitvoering van de klimaattransitie versnellen en worden aanvullende maatregelen uitgewerkt.
De minister van Klimaar en Energie heeft TNO gevraagd onderzoek te doen naar de zorgen en aandachtspunten die Nederlanders hebben bij het klimaatbeleid. Nederlanders hebben weinig vertrouwen in de klimaataanpak van het kabinet, blijkt uit dit onderzoek. Dat gebrek aan vertrouwen bij burgers is breder dan enkel de klimaataanpak.
Zorgen over het klimaat
Uit het TNO-onderzoek blijkt dat een meerderheid van de Nederlanders zich zorgen maakt over klimaatverandering. Ook zijn inwoners bezorgd dat het kabinet nu niet voldoende doet om de klimaatdoelen te halen. Steeds meer mensen realiseren zich dat klimaatverandering een grote impact gaat hebben op hun omgeving.
Uit het TNO-onderzoek blijkt dat inwoners de meeste zorgen hebben over het verkleinen van de veestapel, de overstap naar aardgasvrije woningen, het stimuleren van hybride warmtepomp, de verduurzaming van de industrie en het afvangen en opslaan van CO2.
Mobiliteit
Er is onder meer specifiek gevraagd naar mobiliteit. Ondanks dat het aanmoedigen van elektrisch rijden als positiefs wordt gezien, zijn er ook twijfels bij de geïnterviewden over de effectiviteit. Zo wordt er gezegd dat het “simplistisch” is om te denken dat elektrisch rijden de oplossing is, en geven ze aan dat elektrische auto’s en elektrisch rijden niet per definitie schoon zijn. Er zijn zorgen over het feit dat het productieproces van de auto’s en van de accu’s milieuvervuilend is. Ook wordt de zorg geuit dat wanneer elektrisch rijden wordt aangemoedigd, elektrisch rijden met grijze (en dus te weinig of niet met groene) stroom gebeurt.
Bij elektrisch rijden zijn de hoge kosten een grote zorg. Het betreft vooral de hoge aanschafkosten van elektrische auto’s, ook van tweedehands exemplaren. Voor veel mensen is elektrisch rijden op dit moment te duur, hoewel de wens om dat te kunnen doen er wel is.
Er zijn twijfels over de haalbaarheid van elektrisch rijden in de praktijk. Het tekort aan laadpalen is daarbij de grootste zorg. Geïnterviewden geven aan dat zij in hun eigen woonomgeving zien dat er nog te weinig laadpalen zijn. Bovendien is het niet voor iedereen mogelijk om een eigen laadpaal aan huis te laten installeren. Dat er meer laadpalen bij zouden moeten komen, geldt niet alleen voor de directe omgeving, maar ook op grotere schaal in heel Europa.
Daarnaast worden beperkingen genoemd, zoals het elektriciteitsnetwerk dat de toenemende hoeveelheid laadpalen niet aankan. Ook wordt meermaals de actieradius van elektrische auto’s en de lange duur van het snelladen (vergeleken met tanken) genoemd als een beperking om over te stappen op elektrisch rijden.
Verschillende (persoonlijke) gevolgen van de maatregelen worden benoemd, waar geïnterviewden zorgen over hebben. Eén van die zorgen is wat er gebeurt met de accu’s wanneer de elektrische auto’s worden afgeschreven. Andere zorgen gaan over de veiligheid van elektrische auto’s en de gevolgen van laadpalen voor parkeren in de binnenstad en bijbehorende vergunningen.
Verbeteren aanpak
De minister wil een aanpak langs drie lijnen:
- Meer oog hebben voor de uitvoering: zorgen dat de overheid signalen eerder terugkrijgt en – indien nodig – beleid en wetten aanpast.
- Beter luisteren naar de zorgen en grieven van mensen die onvrede ervaren. En door hen een stem te geven bij de ontwikkeling van beleid dat hen direct raakt.
- Door het eerlijke verhaal te vertellen: wat kan wel en wat kan niet: “Het is van belang dat we waarmaken wat we toezeggen en niet meer beloven dan we kunnen waarmaken”.
Interessant vervolgonderzoek zou zijn hoe ondernemers en managers in het bedrijfsleven aankijken tegen de klimaatplannen van het kabinet. Zou ook daar weinig vertrouwen zijn in de plannen?
Walther Ploos van Amstel.