Steeds vaker zie je ze op straat: elektrisch (vracht) bakfietsen, ook wel “cargobikes” genoemd. Dit zijn bedrijfsmatig in te zetten bakfietsen voor het vervoer van goederen in binnensteden. Een duurzaam en efficiënt alternatief voor de traditionele vrachtwagen of bestelbus, zonder uitstoot en vaak sneller van A naar B in een drukke stad.
Meer vraag naar cargobikes heeft geresulteerd in een groeiend aanbod. Voor de Topsector Logistiek is HAN Applied Research Laboratory Automotive (ARL-A) een onderzoek gestart naar de aspecten die een veilige inzet van cargobikes in de praktijk bepalen. Op basis van deze verkenning zijn twaalf aandachtspunten opgesteld die bijdragen aan een veilig gebruik. Deze kennis wordt ingebracht bij de in 2019 opgerichte Europese normalisatiewerkgroep voor bakfietsen.
Onafhankelijk onderzoek
De Topsector Logistiek volgt de ontwikkelingen van de cargofietsen als duurzaam logistiek alternatief in binnensteden en woonwijken. Momenteel is er in de meeste landen zeer weinig wetgeving over het ontwerp van bakfietsen, laat staan voor cargobikes. Het ontbreekt aan normen dus ontwikkelen fabrikanten cargobikes naar hun beste eigen inzicht en volgens eigen specificaties. De ontwikkelingen zijn zo snel gegaan dat elektrisch ondersteunde cargobikes plus vracht samen meer dan 500 kg kunnen wegen. Dat roept de vraag op hoe de stabiliteit en controleerbaarheid zich houden, bijvoorbeeld bij hogere snelheden of als een scherpe bocht genomen moet worden. De vraag was welke aspecten nu in de praktijk van belang zijn, en hoe die te testen zijn in de praktijk.
Vandaar dat in opdracht van de Topsector Logistiek de HAN ARL-A een onafhankelijk experimenteel onderzoek is gestart naar diverse aspecten bij veiligheid, stabiliteit en gebruik van deze type voertuigen. Vanuit het netwerk van Connekt zijn diverse fabrikanten benaderd en acht verschillende bakfietsen geleverd voor het onderzoek. Door de HAN is gekeken naar het remgedrag, de stabiliteit, constructie en actieradius onder verschillende weerscondities, beladen en onbeladen.
Nico Anten van Connekt: “De proactieve houding van marktpartijen om gezamenlijk met een kennisinstelling tot een set van veiligheids- en stabiliteitsindicatoren te komen, is bewijs dat de publiek – private samenwerking ook op dit domein werkt”.
Europese norm
De onderzoeksresultaten leiden tot een aantal aandachtspunten voor fabrikanten en gebruikers die bijdragen aan de veiligheid en stabiliteit van de cargobikes. Zo wordt geadviseerd om het totale voertuiggewicht te maximaliseren tot 300 kg en altijd via twee assen te remmen. Aanvullend is het van belang periodiek de bandenspanning, de remmen en gerelateerde onderdelen op slijtage en werking te controleren.
De in totaal twaalf aanwijzingen kunnen gezien worden als een opmaat voor de normering die in ontwikkeling is. Sinds 2019 voert het Nederlands Normalisatie Instituut (NEN) het secretariaat van de werkgroep Cargo Bikes, waar wordt gewerkt aan een Europese norm. Het ontwikkelen van een Europese norm duurt minimaal drie jaar aangezien het proces in de werkgroep gebaseerd is op consensus. Dit vraagt tijd, maar waarborgt tegelijktijdig kwaliteit en draagvlak.
Joost Witsenburg (NEN), secretaris werkgroep Cargo Bikes: “Het is goed als er meer inbreng vanuit Nederland komt voor de Europese norm voor bakfietsen. Dit kan door deel te nemen aan de Nederlandse normcommissie ‘Fietsen’. In de tussentijd juichen wij initiatieven toe die bijdragen aan een ontwikkelen van kennis over de veilige inzet van cargofietsen. Het onderzoek vanuit de Topsector Logistiek en de HAN is hier een constructief voorbeeld van”.
De Topsector Logistiek heeft met de NEN afgesproken dat de onderzoeksmethodiek van de HAN wordt gedeeld met de werkgroep Cargo Bikes, zodat de opgedane kennis en ervaring meegenomen worden in het normalisatieproces.
Lees hier meer over de veilige inzet van bakfietsen in de logistiek en de analyse- en testmethode die is toegepast in het onderzoek.