Samenwerken loont. Dat laat het succes van de Nederlandse agrologistieke sector zien. Nederland is wereldwijd de tweede grootste importeur en exporteur van bloemen, fruit en planten. Samenwerking op logistieke en commercieel vlak betekent betere opbrengsten van producten en meer mogelijkheden voor waardecreatie.
Samenwerking moet, maar samenwerking tussen bedrijven mislukt vaak. Vooral als concullega’s horizontaal in de bedrijfskolom met elkaar moeten samenwerken gaat het vaak goed mis.
Over samenwerking, en allianties, en vooral het mislukken daarvan, zijn bibliotheken vol geschreven. Er zijn vier basislessen.
Zorg dat het geld oplevert
De inspanningen om samen te werken zijn groot. Levert samenwerking wel een substantiële strategische waarde op in marktpositie, kostenbesparingen of het buiten de deur houden van nieuwe spelers?
Kun je die voordelen onder aan de streep niet ook bereiken als je de samenwerking beperkt tot enkele product-markt-combinaties of bedrijfsprocessen als ICT en logistiek?
Strategische waarde maak je samen uiteindelijk voor betalende klanten. Als die klanten veranderen, dan moet ook de samenwerking veranderen. Te vaak gaan partners eindeloos door en verliezen elk contact met de realiteit van de markt.
Zorg dat het werkt
Samenwerking kan alleen als partners de meeste actuele informatie open en transparant delen. Dit vergt naadloze informatiesystemen, het afstemmen van data, gezamenlijk plannen, en niet in de laatste plaats medewerkers die goed met elkaar kunnen samenwerken, elke dag weer.
Samenwerking betekent meer afhankelijkheid. Zijn alle operationele risico’s afgedekt?
Maak goede afspraken
Vooraf zijn afspraken nodig over het verdelen van de gemeenschappelijke investeringen en voordelen. Het management moet regelmatig samen zitten om de behaalde resultaten, en de doelstellingen, van de samenwerking te evalueren.
Ook zijn afspraken nodig over nieuwe intreders en, mogelijk zelfs uittreders, bij de samenwerking. Met een duur woord noemen we dit ‘governance’.
Vaardigheden
Bij samenwerking gaat het erom dat alle partners in de keten elke dag weer beslissingen nemen die voor ‘het geheel’ het beste zijn. Dat klink zo simpel, maar bij elk managementspel zie je steevast opportunistisch gedrag van beslissers. Het is onvermijdelijk.
En, bij de transparantie die samenwerking vraagt kijkt iedereen over elkaars schouder mee. Binnen de kortste tijd is het zorgvuldige opgebouwde vertrouwen weg. Dat merken bedrijven met de huidige economische tegenwind.
Samenwerking vergt leiderschap van de betrokken managers en het continu cultiveren van samenwerkingsvaardigheden.
Werkt het?
Bij samenwerking gaat het om vier vragen. Zit je wel met de juiste partners aan tafel? Gaat het in de dagelijkse praktijk ook echt zo werken als je hebt bedacht? Zijn de afspraken klip-en-klaar? En, hoe zit het met de samenwerkingsvaardigheden bij alle partners? Samenwerken doe je dus zo, maar dus niet zomaar.
Walther Ploos van Amstel.