Na wat jaartjes achter de schermen van samenwerkingsprojecten te hebben mee gekeken, valt mij op dat verladers vaak de mogelijkheden voor horizontale samenwerking blokkeren door de wijze waarop ze transport inkopen. Walther Ploos van Amstel stelt op Logistiek.nl: ‘Er zijn vijf problemen’.
Transporteurs zouden moeten samenwerken. Het kan allemaal veel duurzamer en het kan allemaal met veel minder kilometers. Dat vinden verladers. En, het moet van het leiders van de top sector logistiek. De beladingsgraad moet verbeteren van nu 45 procent naar 65 procent in 2020 door het duurzaam bundelen van goederenstromen op verschillende vervoersvormen; op de weg, het water en het spoor. De Lean and Green Award laat zien dat dit in de praktijk mogelijk is.
Simpele maatregelen
Het is eenvoudig: de ene transporteur rijdt met goederen van Nederland naar Frankrijk, en rijdt vaak leeg terug. Weer een andere transporteur rijdt van Frankrijk naar Nederland en gaat ook weer leeg terug. Combineren is dan toch vanzelfsprekend? En dan liefst nog met volle ecocombi’s.
Het kan ook bij modal shift: het verschuiven van wegvolumes naar de trein en binnenvaart. Dat vraagt om het bundelen van volumes en het eerdere plannen van transportstromen. Dat kan niet als je pas op het laatste moment weet welke goederen van waar naar waar gaan.
Bij stedelijke distributie gelden drie simpele maatregelen: bundelen, bundelen en bundelen.
Synergie
Het gaat niet alleen om simpele operationele synergie (lege kilometer verminderen door heen en terugritten te combineren), maar ook coördinatiestrategie (bundelen) ennetwerksynergie (innovatie in distributienetwerken). Transporteurs willen best wel samenwerken. Het is goed voor hun rendement, werkkapitaal en voortbestaan. Echter, verladers blokkeren vaak de mogelijkheden voor die horizontale samenwerking door de wijze waarop ze het transport elk jaar weer inkopen.
Vijf problemen
Er zijn vijf fundamentele problemen waardoor verladers samenwerking tussen transporteurs in de weg staan:
1. De leverafspraken die met klanten worden gemaakt. Een volle rondrit werkt alleen als de leverafspraken van meerdere verladers zijn afgestemd, of, als we de transporteurs zelf die leverafspraken laten maken (haulier managed inventories).
2. Onbetrouwbaarheid van laad- en losprocessen. Die klant waar het lossen van een vrachtwagen of binnenvaartschip meer dan twee uur duurt verstoort uiteindelijk de hele transportplanning. Het Speed Docking project pakt dit aan.
3. Uniforme informatie-uitwisseling. Nagenoeg alle verladers informeren de transporteur pas als de goederen al klaar staan voor verzending. Dat gebeurt dan ook nog eens op papier, door iedereen op zijn eigen manier, met alle vertragingen van dien.
Het is onbegrijpelijk dat informatie uit de ERP-systemen van de verladers, die vaak al weken bekend is, niet eerder beschikbaar is voor transporteurs. Als de transporteurs inzage hebben in wat de verladers over één tot drie maanden van plan is, dan kunnen zij zich op tijd voorbereiden en handige combinaties maken. Sabic heeft dit bereikt met hun ADS-project.
4. De angst dat gevoelige handelsdata bij de concurrenten belanden.
5. Tenslotte is er de inkoopagenda van verladers. Die ene Nederlandse fabriek tendert via elektronische marktplaatsen elk jaar de volumes voor Frankrijk in februari, de collega in Frankrijk doet dat elk jaar in mei voor het volume naar Nederland. Ook staat in de tender de modaliteit al op voorhand vast. Er is geen speelruimte voor de transporteurs om met slimmere oplossingen te komen. De synergie is weggetendered. Bij sommige inkopers van transport ontbreekt de kennis van distributienetwerken. Ze kijken enkel en alleen naar het bedrag onder aan de offerte.
Speelruimte voor transporteurs
Mijn conclusie: horizontale samenwerking tussen transporteurs, dat moet starten bij de verladers. Verladers laten nu 10 tot 30 procent potentiële verbeteringen in kosten en in duurzaamheid liggen.
Geef meer speelruimte aan transporteurs voor echte horizontale samenwerking. Doorbreek de bestaande tenderprocessen, deel logistieke informatie veel eerder, regel papierloze en uniforme processen, geef meer invloed aan de transporteurs bij de leverafspraken met afnemers en de keuze voor modaliteiten.
Ga, voordat je tendert, ook eens met collega verladers zitten om te kijken welke synergie er is bij horizontale samenwerking; niet alleen operationeel, maar ook de synergie op lange termijn. Dat kan ook met verladers uit geheel andere sectoren.
Markiezaat Container Terminal, Sabic, Ricoh en andere bedrijven in Bergen op Zoom streven ernaar om containers niet alleen volgeladen per binnenvaartschip van Antwerpen of Rotterdam naar Bergen op Zoom te laten komen, maar ze ook volgeladen weer retour te sturen. Met het nieuwe systeem sparen de verladers en MCT samen circa achtduizend container-bewegingen per jaar uit.
Daarvoor moeten de inkopers wel voldoende weten van de integrale logistieke keten waarvan dat transport een deeltje uitmaakt.
Walther Ploos van Amstel.