Amsterdamse ondernemers snappen het: groen is poen. Duurzaamheid is noodzakelijk voor een gezonde economie en daarmee voor de welvaart en welzijn. Ondernemers willen graag werken aan een betere stedelijke distributie. Zij zijn de opstoppingen zat en hun chauffeurs kunnen op steeds minder begrip rekenen. In Amsterdam heeft het bedrijfsleven de handen ineen geslagen.
Schone en duurzame steden
De Amsterdamse en Utrechtse gemeenteraden hebben vorige week hun luchtkwaliteitsbeleid geëvalueerd en bijgesteld. In de herziene plannen gaat het over wel of juist geen milieuzones, schoner transport en subsidies voor duurzame energie.
De plannen lijken met harde cijfers te zijn onderbouwd; wegen de economische kosten op tegen de baten? De rekensommetje zijn echter verre van compleet. Goede maatregelen verdwijnen van tafel, omdat niemand meer iets snapt van die rekensommetjes. De economische waarde van onze huizen en de waarde van in een schone stad kunnen winkelen en uitgaan staan niet in de rekensommetjes.
Recent onderzoek laat zien dat huizen, kantoren en winkels meer waard worden als de luchtkwaliteit verbetert. Schone steden zijn aantrekkelijker voor investeerders. En, wat is de economische waarde van een betere gezondheid voor jouw gezin? De lagere kosten voor de gezondheidszorg staan niet in de plannen van de wethouders.
De veelverdieners aan de vervuiling krijgen de rekening in elk geval niet gepresenteerd. Dat is teleurstellend. De transporterende ondernemers nemen nu wel het voortouw voor een schone en duurzame stad.
Ambities: Amsterdam als showcase
Ellen Jacobs van MKB Amsterdam stelt: groen is poen. Ellen schrijft in haar blog over de plannen in Amsterdam. MKB-Amsterdam heeft samen met VNO NCW, EVO, TLN en de KvK Amsterdam gesprekken gevoerd met de gemeente Amsterdam over de luchtkwaliteit en hoe die verbeterd kan worden. Voor iedereen is duidelijk dat een goede luchtkwaliteit essentieel is voor de gezondheid van de bewoners van Amsterdam, maar ook voor de verdere ontwikkelingsmogelijkheden van de stad. Als de luchtkwaliteitnormen niet gehaald worden, mag er niet verder ontwikkeld en gebouwd worden.
Ellen Jacobs: ‘Zo hebben we de ambitie omarmd om Amsterdam als duurzame stad op de kaart te zetten. Met bijvoorbeeld Amsterdam als proeftuin voor duurzame distributie en innovatieve bevoorradingsconcepten waarbij het bedrijfsleven het voortouw neemt om de eerste pilots te starten en nieuwe bedrijven te committeren. Een andere inzet is om de huidige groep van 15 koplopende en toonaangevende bedrijven uit te breiden tot 30 bedrijven die samen als denktank fungeren voor de gemeente, bedrijfsleven en kennisinstellingen. MKB-Amsterdam zet samen met de andere organisaties in op deze maatregelen om op die manier bedrijven aan te zetten tot structurele gedragsverandering, tot intrinsieke verduurzaming vanuit bedrijven zelf en, last but not least, om Amsterdam een show case voor Nederland te maken. En dat biedt ook de bedrijven die hier actief zijn weer allerlei kansen’.
Dat is een ambitieus plan. Ik ben nieuwsgierig naar de concrete doelstellingen die MKB Amsterdam zichzelf stelt voor 2015 en later. Afstel, of uitstel, van de Amsterdamse milieuzones is natuurlijk niet vrijblijvend.
Lokaal beleid
Ook de gemeente speelt een belangrijke rol. Ondernemers lopen soms vast op een gebrek aan kennis bij ambtenaren of zwalkend beleid. Continuïteit in overheidsbeleid is een van de drie pijlers voor succesvolle stedelijke distributie, naast de juiste logistieke concepten én schone technologie. Tijdige en ongehinderde aanvoer en afvoer van winkels, hotels, horeca, bouwplaatsen en bewoners in steden is alleen door een gezamenlijke inspanning van bedrijfsleven en overheden op te lossen. Je bent niet in grote stappen snel thuis bij die aanpak.
Bedrijven die veel in de binnensteden komen moeten vaker met gemeenten aan tafel komen, zodat kennis over stedelijke distributie op het juiste moment meegenomen wordt bij de beleidsbepaling. Amsterdam zit inmiddels aan tafel met lokale koplopers om te kijken naar slimme oplossingen over de weg en meer vervoer over water. Dat is een goed startpunt.
Gemeenteraadsverkiezingen
Bij de komende gemeenteraadsverkiezingen moet stedelijke distributie op de agenda staan. Niet alleen vanwege schone lucht, maar ook voor een betere bereikbaarheid, minder geluidshinder, meer veiligheid en meer economische vitaliteit. Schone en duurzame steden zijn aantrekkelijker om in te investeren. McKinsey stelt in hun nieuwe studie naar de beste steden van de wereld: de manier waarop stadsbestuurders het milieu integraal meenemen bij de economische besluitvorming is essentieel voor groei.
Stedelijke distributie vraagt om lokale oplossingen. Lokale verkiezingsprogramma’s staan vaak vol met de meest wilde plannen. Daarnaast is er nationale afstemming noodzakelijk om bijvoorbeeld Europese wet- en regelgeving voor schonere voertuigen, milieuzones en ontheffingen goed te implementeren. Er zijn 1600 onnodig verschillende voorschriften in gemeenten van toepassing. Elke gemeente meet bovendien de effecten van verkeer anders. Landelijke afstemming is nodig en gemeenten moeten samen kennis opbouwen. Dat Utrecht wel en Amsterdam geen milieuzones wil is lastig voor bedrijven die in beide steden werken. Continuïteit in beleid is een voorwaarde voor schonere en duurzame steden.
Het platform van MBK Nederland, TLN en EVO kan zorgen voor een afstemming van de lokale Amsterdamse plannen met landelijke initiatieven. Toch zijn in het verleden zijn veel initiatieven rond stedelijke distributie gesneuveld. Helaas ook in Amsterdam (met Binnenstadservice, City Cargo, Mokum Mariteam en recent nog het project op de Nieuwmarkt). De vraag is hoe de gemeente stedelijke distributie initiatieven verder gaat stimuleren, faciliteren en reguleren zodat de ambitieuze resultaten ook echt worden gehaald?
Niet lijdzaam afwachten
Bij stedelijke distributie in Amsterdam staat het bedrijfsleven aan het stuur. Dat is beter dan lijdzaam te wachten op draconische maatregelen van onkundige ambtenaren en populistische politici. Het initiatief van MKB Amsterdam is een goed initiatief.
Nu maar hopen dat de grootvervuilers als de touringcars, het openbaar vervoer en de rondvaartsector in Amsterdam dat ook gaan beseffen en hun eigen verantwoordelijkheid nemen.
Schone en duurzame steden zijn aantrekkelijk om in te wonen, te werken en te genieten. En, niet in de laatste plaats om in te investeren. Schonere lucht is een geweldige economische stimulans voor de woningmarkt, de bouwsector en het ondernemingsklimaat in die vitale en verleidende steden. Toch staat het behoud van de eigen parkeerplaats voor de deur staat nog bovenaan de wensenlijst van veel lokale partijen. Triest, toch?
Walther Ploos van Amstel.