De opkomst van innovatieve lichte elektrische voertuigen (LEV’s) samen met het toenemende dominantie van fietsen vormen aanleiding voor een discussie over verkeersveiligheid in de bebouwde kom en op fietspaden.
LEV’s
Een nieuwe notitie van SWOW kijkt naar de rol van innovatieve LEV’s bij het realiseren van maatschappelijke doelen, waaronder in elk geval verkeersveiligheid. Beleidsmakers en belangengroepen in binnen- en buitenland zien de noodzaak om het mobiliteitsbeleid niet alleen te richten op bereikbaarheid, recreatie, betaalbaarheid en verkeersveiligheid, maar óók op duurzaamheid, gezondheid, inclusiviteit en omgevingskwaliteit.
LEV’s kunnen tot het wegverkeer worden toegelaten als de maatschappelijke baten daarvan groter zijn dan de kosten én het wegverkeer in elk geval veiliger wordt. Het kan daarbij nodig zijn om speciale eisen te stellen aan het gebruik van LEV’s, zoals het gebruik op veilige routes (bijvoorbeeld door het ‘gesloten verklaren’ van wegen met een limiet van meer dan 30 km/uur), een minimumleeftijd en een rijbewijs.
Fietspaden
De veiligheid van fietsers, met inbegrip van oudere fietsers en kinderen, is dominant voor zowel de inrichting van fietspaden als voor de voertuigen die erop worden toegestaan. Alleen voertuigen die met hun omvang, gewicht, snelheid en functie vergelijkbaar zijn met reguliere fietsen kunnen veilig op fietspaden rijden, stelt SWOV. Daarbij wordt de maximumsnelheid van een voertuig op het fietspad niet aan de berijder en (dus) aan verkeershandhaving overgelaten, maar is deze technisch gebonden aan het voertuig.
De notitie van SWOV biedt handvatten voor het maken van een praktische afweging van de voor- en nadelen van nieuw toe te laten LEV’s, mede in relatie tot hun plaats op de weg en de gevolgen van de toelating voor de veiligheid van fietsers op fietspaden. Niet alles kan.
Nieuw toe te laten voertuigen
Het ligt voor de hand om te beginnen met een eerste toets op productveiligheid en gevolgen voor het gebruiken van een LEV voor de gezondheid en de vaststelling van het toegestane gebruik en de plek op de weg.
Na de eerste beoordelingsfase moet duidelijk zijn waar en onder welke voorwaarden een nieuw voertuig tot het wegverkeer zou kunnen worden toegelaten. De tweede fase van beoordeling kan plaatsvinden met behulp van een zogenoemde multicriteria-analyse (MCA).
Bij nieuwe voertuigen is het onvermijdelijk dat vooraf niet alle voordelen, nadelen en risico’s gekend kunnen worden in verband met onvoorspelbare gedragseffecten, onzekerheid over aantallen en dergelijke. Het is daarom goed dat na toelating een periode van monitoring (inclusief evaluatie) wordt ingesteld door de rijksoverheid: eventuele nieuwe of gewijzigde risico’s kunnen dan tijdig worden geïdentificeerd en gemitigeerd.
De uitgangspunten gelden alleen voor nieuw toe te laten voertuigen, niet voor al eerder toegelaten voertuigen zoals de scootmobiel. De SWOV stelt dat er keuzes gemaakt moeten worden over welke nieuwe voertuigen waar en onder welke voorwaarden kunnen worden toegelaten en welke stedelijke mobiliteit we in de toekomst willen faciliteren.
Bron: SWOV