Bedrijventerreinen spelen een cruciale rol in de Nederlandse economie. Ze genereren ongeveer 40% van het bruto nationaal product en bieden werk aan 30% van de Nederlandse beroepsbevolking. Tegelijkertijd dragen ze aanzienlijk bij aan de CO2-uitstoot (12% van de totale uitstoot in Nederland) en zijn ze kwetsbaar voor de gevolgen van klimaatverandering, zoals overstromingen, droogte en hitte. Bovendien bieden deze terreinen een uitgelezen kans om de circulaire transitie te versnellen, door hun functie als logistieke knooppunten voor materiaalinzameling en -verwerking.
Het Centre of Expertise City Net Zero van de Hogeschool van Amsterdam heeft daarom een kennisagenda ontwikkeld om deze uitdagingen te adresseren. De centrale vragen: welke thema’s verdienen de komende jaren extra aandacht binnen praktijkgericht onderzoek om de transitie te versnellen? En hoe kunnen deze vraagstukken effectief worden geïntegreerd in het onderwijs?
Verduurzaming als integraal thema
De verduurzaming van bedrijventerreinen raakt aan alle drie de missies van City Net Zero: zero emissions, zero waste en zero impact of climate extremes. Door deze missies in samenhang te beschouwen, ontstaan nieuwe inzichten over organisatievormen en kansen voor samenwerking.
Thema’s voor verduurzaming
City Net Zero heeft in samenwerking met ruim twintig publieke en private partijen, evenals onderzoekers van de Hogeschool van Amsterdam, een overzicht opgesteld van urgente vraagstukken rondom verduurzaming en klimaatbestendigheid van bedrijventerreinen. Dit heeft geleid tot een selectie van onderzoeksvragen binnen de volgende drie hoofdthema’s:
- Zero emissions: Vermindering van schadelijke uitstoot, zoals CO2 en andere broeikasgassen, door middel van hernieuwbare energie, energiebesparing en -opslag.
- Zero waste: Het sluiten van materiaalkringlopen om afval te minimaliseren, met focus op circulair ontwerpen en hergebruik.
- Zero impact of climate extremes: Het beperken van schade door klimaatextremen, zoals hitte, stormen, droogte en wateroverlast.
Daarnaast speelt governance een overkoepelende rol, gericht op samenwerking en gedeelde verantwoordelijkheid bij verduurzamingsvraagstukken.
Geselecteerde onderzoeksvragen
Van de in totaal 181 verzamelde vraagstukken zijn er 13 geselecteerd voor verdere uitwerking, waaronder:
- Hoe kunnen productieprocessen efficiënter worden ingericht om energie te besparen?
- Hoe verbeteren we inzicht, reductie en logistiek van materiaal- en reststromen op bedrijventerreinen?
- Op welke wijze kan waterberging worden gefaciliteerd als oplossing voor droogte en wateroverlast?
- Welke organisatievormen zijn nodig om gezamenlijke verantwoordelijkheid te stimuleren?
- Hoe kunnen partijen effectief samenwerken en data uitwisselen?
De volledige lijst is te raadplegen in de integrale kennisagenda.
Kansen voor het onderwijs
Uit gesprekken met externe partijen blijkt dat er behoefte is aan nieuwe vaardigheden binnen zowel parkmanagement als bedrijven. Belangrijke competenties zijn integraal denken, reporting skills en data-analyse. Daarnaast is een combinatie van technische en beleidsmatige kennis essentieel voor professionals. Deze inzichten dienen als input voor de Hogeschool van Amsterdam om het curriculum beter af te stemmen op de praktijkbehoeften.
Hoe verder?
Het verduurzamen en klimaatbestendig maken van bedrijventerreinen is een complexe maar noodzakelijke opgave. Door samenwerking, innovatie en kennisdeling kunnen bedrijven en andere betrokken partijen een actieve bijdrage leveren aan deze transitie. De kennisagenda vormt een solide basis voor de verdere ontwikkeling van impactvol onderzoek en innovatief onderwijs op dit gebied.
City Net Zero stimuleert interdisciplinaire samenwerking, treedt op als netwerkpartner en faciliteert kennisuitwisseling, onder andere via een symposium later dit jaar.
Lees de kennisagenda hier.