Vandaag liep ik naar onze favoriete markt op de Lindengracht in Amsterdam. Ik moet dan via de Haarlemmerdijk. Samen met de Haarlemmerstraat ooit eens, heel lang geleden, de leukste winkelstraat van Nederland. Nu een betekenisloze verkeersader waar je met gevaar voor je leven moet overstekken. De laatste leuke buurtwinkels maken plaats voor toeristenhoreca, duistere schoonheids- en nagelsalons en coffeeshops. Jammer…
De Pizzabakkers
Met de komst van steeds meer horeca neemt ook de bevoorrading van de straat toe. De leveranciers vinden dat de stoep van hun is. Het is steevast slalommen om de op de stoep geparkeerde busjes voor De Pizzabakers of Bakemyday heen. Je zult maar in een rolstoel zitten of slecht ter been zijn. De straatmanager haalt zijn schouders op. Zijn salaris wordt namelijk betaald door de ondernemers.
Overal staan de busjes en vrachtwagens in de weg. Op de straat of, liever nog, op de stoep. PostNL, Hanos, DHL, Sligro, UPS en vele bouwbedrijven lijken zich niet te beseffen dat ze te gast zijn in mijn buurt.
Intussen staan de vele laad- en losplekken leeg. En, zeg je er iets van tegen de chauffeur, dan haalt hij zijn schouders op of roept dat je je nergens mee moet bemoeien; ‘ik heb een ontheffing, ik mag alles’. Dat draagt niet bij aan het begrip van mijn stadsgenoten voor het vrachtverkeer in de stad.
Stoepparkeren met ontheffing
Op de stoep geparkeerde auto’s en bestelbusjes staan hoog in de irritatie top 10 van mijn stadsgenoten. Maar, met het huidige systeem van ontheffingen gaan we die overlast niet oplossen. Staat het ontheffingenbeleid van gemeenten meer ruimte voor voetgangers, en daarmee aantrekkelijke en vitale buurten, in de weg? Helaas wel.
Het wordt ook alleen maar erger. Vrijwel elke ondernemer komt namelijk voor de ontheffing in aanmerking. De ontheffing wordt zonder enig onderzoek naar noodzaak, voor de hele stad en meteen voor twee jaar gegeven voor minder dan 25 euro per jaar. Dat is minder dan de prijs van drie of vier uur parkeren. De handhavers kunnen ook niets doen als er een ontheffing is verleend. Er zijn geen sancties bij misbruik.
Ik durf de vraag naar misbruik niet meer te stellen. In het weekend staan de stoepen vol. De grote gele ontheffingskaart op het dashboard voor gratis stoepparkeren. ’s Avonds komt de familie bepakt en bezakt met aankopen weer bij de auto. Terug naar Purmerend, Almere of Uithoorn. Er gaat iets goed verkeerd met die ontheffingen. Zo wordt stadslogistiek nooit slim en schoon. Er is geen enkele stimulans om het beter te doen.
Een nieuw systeem van ontheffingen
Ik snap dat zo’n ontheffing soms nodig is. Als Liander een calamiteit heeft. Als het riool bij de buren weer eens verstopt is. En, voor die tegelzetter die al zijn materiaal en gereedschap in zijn bestelbus heeft zitten. Als je verhuist dan moet de verhuizer wel zijn lift kwijt kunnen.
Parkmobile
Laten we morgen alle ontheffingen intrekken en de ontheffingen voortaan nog maar per dag, of voor enkele uren, digitaal verlenen voor een specifiek adres. Met de automatiseringssystemen van de bedrijven kan dat makkelijk. Koppel hun planning aan het ontheffingensysteem van de gemeente. Ook voor de handhaving is dit geen probleem; die doen dit al jaren zo bij parkeerbeheer. Waar blijft de ParkMobile voor laden en lossen in de stad?
Voor alle anderen? Het aloude principe van de strippenkaart; 20 keer per jaar. Het kan echt veel slimmer, waarbij die ondernemers die de ontheffing echt nodig hebben de ontheffing krijgen. En, is er dan toch nog misbruik? Dan verliest die ondernemer elk recht op een ontheffing. En, waarom zou die ontheffing nagenoeg gratis moeten zijn? Geef die gratis ontheffing alleen voor bedrijven die inzetten op schoon, elektrisch vervoer. Beloon goed gedrag.
En, waarom nog die bestelauto?
Het kan ook anders. Waarom komt bouwpersoneel niet gewoon met het openbaar vervoer of parkeren ze niet in de vele parkeergarages en PenR’s? Dat moet ook het personeel van de Hema en het Ibis Hotel. Waarom kan het niet met kleinschalig vervoer? PostNL, Albert Heijn en DHL rijden rond met lichte elektrische voertuigen. Monteurs van Feenstra experimenteren met vrachtfietsen. Coolblue levert de helft van de zendingen met een vrachtfiets. Het is een kwestie van goed regelen en plannen.
Je bent te gast
Nog mooier zou zijn als ondernemers hun eigen verantwoordelijkheid nemen en de ontheffing alleen gebruiken als ze die ook echt nodig hebben. Dus, wel bij een calamiteit en niet als je op zondag met je gezin gaat shoppen. En, ook niet op de stoep omdat je het mag, zeker niet als er verderop een laad- en losplek vrij is. Je bent echt te gast in onze buurt. Gedraag je ernaar.
Walther Ploos van Amstel