Wat heeft de knip op de Amsterdamse Weesperstraat opgeleverd? Gisteren kwamen, met enkele maanden uitstel, alle rapporten binnen. Een hele stapel. Wat heeft de gemeente geleerd over de stadslogistiek?
De conclusie is dat tijdens de knip de luchtkwaliteit is verbeterd in het gebied rondom de afgesloten straten. De meeste mensen in dit knipgebied zijn er wat betreft blootstelling aan NO2 op vooruit gegaan. Dat geldt echter niet voor de mensen die wonen langs de straten met een toename in verkeer als gevolg van de knip.
Minder logistiek verkeer in pilotgebied
Uit het kentekenonderzoek kwam naar voren gekomen dat er 11% minder vrachtauto’s en 21% minder bestelauto’s in het pilotgebied kwamen tijdens pilot. Dit verkeer was ook niet terug te zien op andere plekken in de stad. In totaal was er dus minder logistiek verkeer in Amsterdam tijdens de pilot, stelt de gemeente. Dat is verrassend. Is het stadslogistiek verkeer verdampt?
Onderzoekers van de VU hebben een dataset van een logistiek vervoerder (Deudekom) geanalyseerd. Daarbij is een selectie van 90 ritten gemaakt die door het pilotgebied gaan. Voor 8 van die ritten zijn significante toenames gevonden van de ritafstanden en rijtijden. Deudekom geeft zelf aan dat ze zich hebben kunnen aanpassen (door slimmere routes te kiezen) en dat de impact van de pilot uiteindelijk een stuk minder groot was dan ze hadden verwacht.
De analyse van de VU is gebaseerd op slechts één vervoerder. Dit geeft geen representatief beeld. De VU had samen met HVA maar liefst 20 bedrijven benaderd. Het is teleurstellend dat zo weinig bedrijven data konden leveren over de gevolgen van de knip.
Bouwverkeer
Bouwend Nederland heeft hun Amsterdamse leden in een enquête gevraagd naar de hinder en schade gedurende de pilot. Ruim de helft van de leden heeft gereageerd op de enquête. Van de 68 respondenten gaven er 62 aan hinder te hebben ondervonden van de knip. Vertragingen die werden genoemd varieerden van een uur per dag tot 6 uur per dag per rit (volgens de betrokken ondernemer).
De afsluitingen zorgden ook voor vertraging van het werk op de bouwplaats door vertraagde aankomst van leveranciers. Vrijwel alle respondenten gaven aan niet de mogelijkheid te hebben om werkzaamheden en/of vervoer anders te in te plannen; gereedschap en materiaal moeten hoe dan ook het centrum in.
Hinder voor afvalinzameling
De Dienst Afval en Grondstoffen geeft aan dat het door de afsluitingen ingewikkeld was om al het afval op te halen. De afvalwagens moesten aansluiten in de files, waardoor het moeilijk werd de dagelijkse rondes te kunnen maken. Dat maakte dat chauffeurs gingen proberen om de afsluitingen heen te gaan. Het is uiteindelijk wel gelukt om bijna alles te bereiken, maar het leidde soms tot gevaarlijke rijbewegingen. Daarbij raakte het personeel erg geïrriteerd, omdat de druk al hoog is op de chauffeurs om op tijd hun rondes af te maken.
Conclusies
De timing van de pilot Weesperstraat in combinatie met de aankondiging van nog meer knips in de media viel ongelukkig bij de bedrijven. Het zorgde voor verwarring en men voelde zich overvallen en gepasseerd. In de toekomst is betere communicatie over het doel van een experiment of maatregel en de timing ervan gewenst.
Leveranciers komen van binnen en buiten Amsterdam. In de toekomst is het goed te onderzoeken hoe de groep buiten Amsterdam beter bereikt kan worden. Leveranciers geven aan dat Amsterdam een grote uitdaging is en zij daarom Amsterdam nu al liever mijden. De vraag voor de toekomst is hoe voorkomen wordt dat leveranciers in de toekomst de binnenstad niet meer willen bevoorraden.
Ondernemers hebben niet alleen last van de verminderde bereikbaarheid, maar ook van ingewikkelde procedures en regelgeving. Het wordt bedrijven hierdoor moeilijk gemaakt zich aan de regelgeving te houden. Men heeft behoefte aan versimpelde procedures. Daarbij zou het goed zijn om goed gedrag te belonen.
Ondernemers geven aan dat het in het zowel in het belang van de stad als in het belang van de logistieke aanbieders zelf is om zo efficiënt mogelijk te bevoorraden. Afsluitingen kunnen een negatief effect hebben op deze efficiëntie. De deelnemers van de evaluatie pleiten voor doorgang voor logistiek door eventueel toekomstige afsluitingen. Ook hier zou goed gedrag beloond kunnen worden: als bevoorradingswagens aan bepaalde eisen voldoen, krijgen zo doorgang.
En, tenslotte nog enkele losse opmerkingen uit de evaluatie. Duidelijke richtlijnen vanuit de gemeente helpen om te verduurzamen. Voor gedragsverandering is niet alleen de wortel nodig, ook de stok. Richtlijnen moeten wel realistisch zijn. De gemeente kan een voorbeeldfunctie vervullen in hoe ze haar eigen bevoorrading organiseert.
MKB Amsterdam en TLN zijn blij. TLN: “De evaluatie van de knip Weesperstraat is achter de rug en er is besloten niet opnieuw voor een ‘hermetische’ afsluiting te gaan. De harde knip in de Weesperstraat, waarbij er geen maatwerk voor bevoorradend verkeer was, stond haaks op de wensen vanuit het bedrijfsleven. De knip zorgde op andere plaatsen in Amsterdam voor meer oponthoud, zoekend verkeer, meer kilometers en dus ook meer energieverspilling”.
Wethouder verkeer Van der Horst zegt te hebben geprobeerd te achterhalen wat de financiële schade is voor het bedrijfsleven, maar dat ze van die partijen niet alle cijfers heeft gekregen om dat in zicht te brengen.
Bron: Gemeente Amsterdam