Wegverkeer in bewoond gebied zorgt voor gezondheids- en veiligheidsproblemen. Daarom overwegen steeds meer gemeenten om de maximumsnelheid binnen de bebouwde kom te verlagen naar 30 kilometer per uur. Wat is het gezondheidsimpact van een snelheidsverlaging? De Academische Werkplaats Gezonde Leefomgeving onderzocht het.
In dit project is literatuuronderzoek gedaan naar de voor- en nadelen van een snelheidsverlaging naar 30 km/u in de bebouwde kom op de voor gezondheid relevante thema’s geluid, luchtkwaliteit, verkeersveiligheid en de modal shift naar meer actief vervoer.
De onderzoekers voerden hiertoe een narratieve systematische review uit, waarbij zowel academische als grijze literatuur is geraadpleegd. Aanvankelijk was het de bedoeling dit ook zelf in beschikbare databases te analyseren, echter bleek verandering in maximum snelheid onvoldoende systematisch te zijn gedocumenteerd in met name het Nationaal Wegenbestand.
Voor het thema verkeersveiligheid is op basis van een ontwikkelde methode op basis van publieke bronnen de situatie in de periode 2016-2020 in Rotterdam nader onderzocht.
Modal shift naar actief vervoer
Er is weinig bewijs voor het optreden van een modal shift naar actief vervoer, vooral in Nederland. Het lijkt erop dat een verlaging van de snelheid in Nederlandse steden pas tot een duidelijke toename in de modal shift leidt in combinatie met andere maatregelen die actief transport aanmoedigen.
Lucht
Er is veel onzekerheid over de impact van 30 km/h op de uitstoot van voertuigen en de resultaten van onderzoek hiernaar zijn inconsistent en soms tegenstrijdig. De gemiddelde concentraties NO2 en PM zullen hoogstwaarschijnlijk niet of nauwelijks veranderen. Een vaak verondersteld negatief effect van de lagere snelheid op luchtvervuiling blijft dus uit.
Geluid
Het effect op geluidsbelasting is in de literatuur positief. Na de invoering van 30 km/h werd een afname van de gemiddelde geluidsbelasting gevonden tussen 1,5 en 6 dB. Meerdere onderzoeken vonden een afname van 3 dB (bij vrachtwagens zelfs 5 dB). Deze afname is van meerdere factoren afhankelijk zoals het wegdek.
Tobias Koster, onderzoeker GGD Amsterdam: “Wat mij positief verraste is dat er een duidelijk positief effect was op geluid, van tevoren wist ik niet zeker of er zo’n groot effect te verwachten was.”
Verkeersveiligheid
De verkeersveiligheid neemt na het invoeren van 30 km/uur toe. Dit blijkt zowel uit registraties van verkeersongevallen als uit modelmatige schattingen. De studies vonden een afname in het aantal verkeersongevallen variërend tussen 24 en 64 procent. Een verrassende bevinding was dat in meerdere onderzoeken een “spill over” effect werd gevonden, waarbij autobestuurders rondom de ingestelde 30 zone ook langzamer gingen rijden, waardoor in sommige gevallen ook in die gebieden een afname in het aantal ongevallen werd geconstateerd.
In de analyse naar de veranderingen in snelheidslimieten en ongevallen in Rotterdam werd een tendens naar minder ongevallen op de wegen die naar 30 km/uur zijn gegaan gevonden. Ook nam het totale aantal ongelukken op deze wegen af met 25%.
Hoe het, ondanks dat er niet voldoende van de benodigde data beschikbaar was, toch mogelijk bleek dit uit te zoeken en welke beperkingen de onderzoekers daarin tegenkwamen, lees je in het rapport van AWGL.
Bron: AWGL